۱۰ نمونه رایج از نرم افزارهای مصورسازی داده ها در سال ۲۰۲۴

نرم افزارهای مصورسازی داده ها راهی برای نمایش داده‌ های خام و ارائه اطلاعات کار آمد هستند. Data Visualization درک و تصمیم‌گیری مبتنی‌ بر داده را ساده می‌کند؛ بنابراین یکی از کلیدی‌ ترین راه‌ حل‌ ها در سازمان‌ها و شرکت‌ها شناخته می‌شود. در این مقاله، ابتدا به بررسی سوال «مصور سازی داده چیست؟» می‌پردازیم و پس از آن، اهمیت و نقش آن را بررسی می‌کنیم. در انتها به‌ سراغ معرفی ۱۰ مورد از نرم افزار های مصور سازی داده ها می‌رویم و ویژگی‌ های هر کدام را بررسی می‌کنیم.

مصور سازی داده چیست؟

براساس گزارش Fortune Business Insights، بازار مصور سازی داده‌ (Data Visualization) در سال ۲۰۱۹ حدود ۸.۸۵ میلیارد دلار برآورد شده بود. این کمپانی در بررسی‌ های خود پیش‌ بینی کرد که تا سال ۲۰۲۷، ارزش این بازار به ۱۹.۲۰ میلیارد دلار خواهد رسید.

مصورسازی داده ها فرآیند نمایش گرافیکی داده‌ های خام در قالب نقشه‌ های جغرافیایی، نمودارها، خطوط، اینفوگرافیک‌ ها، نقشه‌ های حرارتی و نمودار های آماری است. مصور سازی داده، اطلاعات خام و ناهماهنگ را به‌صورت یک‌جا و قابل درک به مخاطبان ارائه می‌دهد. بنابراین تجزیه‌وتحلیل ساده و استخراج بینش‌ های عملی و ایده‌ های ناب از دل داده‌ها ممکن می‌شود. درنتیجه مدیران کسب‌ و کارها و سایر همکاران می‌توانند از یافته‌ های این تکنیک برای تصمیم‌ گیری سریع در لحظه استفاده کنند. برای آشنایی بیشتر با این بحث، مقاله مصورسازی داده چیست و چگونه آن را در Power BI انجام دهیم؟ را مطالعه کنید.

۵ اهمیت و نقش مصورسازی داده‌ ها در تحلیل داده‌ 

اهمیت نرم افزارهای مصورسازی داده ها به‌دلیل قابلیت‌هایی است که این ابزارها در اختیارمان قرار می‌دهند. لیست این قابلیت‌ها را در ادامه مشاهده خواهید کرد.

۱. تشخیص الگو و کشف بینش‌ های ارزشمند 

اولین قدم در تحلیل داده، تشخیص الگو ها و کشف بینش‌ های موجود در آنها است. مصور سازی داده ها به تحلیل‌ گران اجازه می‌دهد تا به سرعت ترندها، الگو ها، نقاط دور افتاده از آمار گیری و روابط را در داده‌ های خام شناسایی کنند.

۲. بهبود درک داده‌ ها و ارتباطات 

نمایش‌ داده‌ها در قالب‌ های گرافیکی، درک آن‌ها را آسان‌تر و تحلیل داده را ممکن می‌کند. به‌ همین‌ دلیل ابزاری مهم برای کارفرما ها هستند. همچنین این تکنیک به پر کردن شکاف بین کارشناسان داده و سایر اعضای یک سازمان کمک می‌کند.

۳. تصمیم‌ گیری سریع تر و بهتر 

با استفاده از نرم افزارهای مصورسازی داده ها می‌توانیم نظر کارفرما ها را جلب کرده و ایده‌های خود را پیاده‌ سازی کنیم. این موضوع روی سرعت بخشیدن به فرآیند تصمیم‌ گیری و افزایش انتخاب‌ های مبتنی‌ بر داده، نقش مثبتی را به‌ جا می‌گذارد. 

۴. به‌خاطرسپاری اطلاعات

اطلاعات بصری سریع‌ تر از متن و کلمات در مغز پردازش می‌شوند. بنابراین راحت‌تر از متن و اعداد به یاد می‌آیند. 

۵. ادغام با داستان سرایی داده 

تحلیل داده روی کاغذ، فرآیندی زمان‌ بر، پیچیده و خارج از حوصله افراد زیادی است. بنابراین با کمک داستان سرایی داده، یک فرآیند پیچیده را شروع و با ارائه بینش‌های دقیق، آن را به‌ ساده‌ترین شکل ممکن به‌اتمام می‌رسانیم. 

انواع نرم‌ افزارهای مصورسازی داده‌ ها 

در این بخش، به معرفی محبوب‌ ترین نرم‌ افزارهای مصورسازی داده‌ می‌پردازیم و آنها را در دو دسته نرم افزار های تجاری مصور سازی داده ها و نرم‌ افزار های تحت وب جا می‌دهیم.

۳ نمونه از نرم افزار های تجاری مصور سازی داده ها

1. Power BI: اولین انتخاب ما در دسته نرم افزار های مصور سازی داده برای اهداف تجاری، Microsoft Power BI است. Power BI به‌ طور خاص برای اهداف Data Visualization طراحی و ساخته شده است. نرم‌ افزار Power BI امکان وارد کردن داده‌ ها از منابع مختلف را فراهم می‌کند؛

2. Microsoft Excel: اکسل یک نرم‌ افزار صفحه گسترده است و در دسته ابزار های مصورسازی داده‌ ها جا نمی‌گیرد؛ اما ازآن‌جایی‌که ویندوز و مجموعه آفیس، پایه ثابت‌ های هر سازمانی در ایران هستند، ما این گزینه را در دسته نرم افزار های مصور سازی داده ها برای اهداف تجاری معرفی می‌کنیم. با توجه به مستندات مایکروسافت، شما می‌توانید از اکسل برای طراحی حداقل ۲۰ نمودار با استفاده از داده‌های خام در فایل خود استفاده کنید. این نمودارها شامل Bar Charts، دایره‌ای، پراکنده و انواع پیشرفته‌ تر مانند نمودار های Radar، هیستوگرام‌ ها و نقشه‌ های درختی است؛

Tableau.3: یکی از محبوب‌ترین نرم افزارهای مصورسازی داده ها که محبوبیت خود را مدیون این دو دلیل است:
کاربری آسان و فوق‌العاده قدرتمند. این نرم‌افزار می‌تواند با صد ها منبع داده ادغام شود تا کاربر با آزادی کامل آنها را وارد برنامه کند. Tableau که متعلق به Salesforce است، میلیون‌ها کاربر و توسعه‌ دهنده فعال را در انجمن خود جای داده است. این ابزار در هر دو دسته تحت وب و تجاری قرار می‌گیرد. نسخه رایگان آن با نام “Tableau Public” در دسترس عموم است.

۴ نمونه از نرم افزار های مصور سازی داده ها تحت وب

1. نرم افزار Google Charts: برای حرفه‌ای‌هایی که به ساخت نمودار های بصری به‌ شکل آنلاین علاقه‌مند هستند، Google Charts یک گزینه رایگان و محبوب است. این ابزار می‌تواند داده‌ ها را از منابع مختلف – ازجمله Salesforce، پایگاه‌های داده SQL، و Google Sheets – جمع‌ آوری کند. سپس این داده‌ ها را با استفاده از فناوری‌ های HTML5/SVG به نمودارهای جذاب تبدیل می‌کند. ۱۸ نوع نمودار متداول مانند نمودار های میله‌ای، دایره‌ای، هیستوگرام، جغرافیایی و نمودار ناحیه توسط این ابزار پوشش داده شده‌اند؛

2. برنامه Zoho Analytics: برنامه Zoho Analytics یکی از قوی‌ ترین نرم افزار های مصور سازی داده ها است که برای اهداف تجاری و افراد متخصص طراحی شده است. به‌همین‌دلیل، عمده‌ ترین کاربرد این ابزار در فروش، بازاریابی، سود، درآمد و هزینه‌ها با داشبورد های کاربر پسند است؛

3. ابزار Data wrapper: Data wrapper ابزاری آنلاین برای ترسیم نمودار ها، نقشه‌ها و سایر گرافیک‌ها است. مخاطبان اصلی این ابزار، خبرنگارانی بودند که روی داستان‌ های خبری کار می‌کردند؛ اما هر فردی که مسئول مدیریت یک وب‌سایت است، می‌تواند از این ابزار استفاده کند. این ابزار با محدودیت در ادغام منابع داده مواجه است؛ یعنی باید داده‌ها را به‌صورت دستی در ابزار کپی و جای‌ گذاری کنید. به‌ همین‌ دلیل، احتمال بالا رفتن خطا در صورت عدم دقت می‌تواند بروز پیدا کند؛

4. برنامه Chartio: Chartio چیزی که این نرم‌ افزار را از سایر ابزار ها متمایز می‌کند، قیمت پایین‌تر و راه‌ اندازی آسان آن است؛ حتی برای افرادی که تجربه کد نویسی ندارند. در این نرم‌افزار، از Visual SQL استفاده می‌شود؛ زبانی اختصاصی برای جست‌ و جوی داده‌ها که بدون کد نویسی در SQL انجام می‌شود. داشبوردهای پویا و همگام‌ سازی با داده‌ های جدید، امنیت بالا و انطباق HIPPA برای حساس‌ ترین داده‌ها، ازجمله مزایای این ابزار هستند.

مقایسه ویژگی‌‌های کلیدی نرم‌افزارهای مصورسازی داده‌‌ها

مزایا و معایب استفاده از نرم‌ افزارهای مصورسازی داده‌‌ها

مزایا و معایب استفاده از نرم افزار های مصور سازی داده ها، ما را نسبت‌ به کار با این ابزارها مسلط خواهند کرد. بنابراین در ادامه لیست این نقاط قوت و ضعف را مشاهده خواهید کرد.

مزایای استفاده از نرم افزارهای مصورسازی داده‌ها

• به‌کارگیری کد های رنگی یا اشکال متفاوت و انتقال پیام به‌شکلی صریح.
• قابلیت‌ های گوناگون و متعدد به‌ منظور بهبود فرآیند مصورسازی.
• امکان کار با داده‌ هایی از منابع دیگر.
• یک‌پارچگی در برخی ابزارها و سادگی در انتقال داده‌ ها – مانند Power BI و Microsoft Excel.
• ارائه داده‌ هایی با منابع قابل اتکا و مستند سازی بینش‌ها براساس این منابع.

معایب استفاده از نرم افزارهای مصورسازی داده‌ها

• ضعف در به‌ روز رسانی ابزار ها توسط برخی از کمپانی‌ های سازنده.
• امکان گزافه‌ گویی در داده‌ ها و بینش‌ ها به‌ دلیل عدم دسترسی به اسناد نرم‌افزار.
• امکانات گسترده و عدم آشنایی مخاطبان مبتدی با آنها.
• عدم کنترل و مدیریت داده‌ های اشتباه در برخی از ابزار ها.
• محدودیت در فضای وارد کردن داده یا مصور سازی آنها.

۳ مرحله انتخاب یک نرم‌ افزار مناسب برای مصور سازی داده‌ها

انتخاب بهترین نرم افزار مصورسازی داده، نیاز به آگاهی از سه مرحله دارد که در این بخش هرکدام را توضیح خواهیم داد.

۱. شناسایی نوع داده 

همه داده‌ها به‌شکل یکسانی مصورسازی نمی‌شوند و هرکدام به تکنیک‌ها و نمودار های متفاوتی نیاز دارد. قبل از انتخاب روش تجسم داده‌ها، نوع داده‌هایی که با آن کار می‌کنید را بشناسید.

• داده‌ های طبقه‌ بندی شامل دسته‌ها یا گروه‌ های مجزای مختلفی هستند؛ مانند دسته‌ های محصول، بخش‌‌بندی مشتریان یا پاسخ‌های نظرسنجی. برای تجسم این نوع داده‌ها، نمودار های میله‌ای، دایره‌ای و نمودار های پشته‌ای بهترین انتخاب هستند؛
• داده‌ های عددی از مقادیر پیوسته تشکیل می‌شوند که نمودار های خطی، پراکندگی و هیستوگرام بهترین انتخاب برای آن‌ها هستند. 

۲. شناخت مخاطبان

پیشینه، تخصص و ترجیحات مخاطبان شما در انتخاب نرم افزار مناسب برای مصور سازی داده‌ها، اهمیت بسیار زیادی دارد. ابزار مد نظرتان باید امکان قانع کردن این افراد و ایجاد تعاملی موثر با آنها را داشته باشد.

• برای متخصصانی که درک عمیقی از تکنیک‌ها و ابزار های تجزیه‌ و تحلیل داده‌ ها دارند، نمودار های پیچیده و جزئی‌ انتخاب مناسبی است؛ نمودار هایی که شامل تکنیک‌ های آماری پیشرفته، ویژگی‌ های تعاملی و حاشیه‌ نویسی‌ های دقیق هستند، در این فضا بیشترین کاربرد را دارند. بنابراین استفاده از نرم‌ افزار های Power BI و Tableau، بهترین گزینه‌ ها هستند؛
• برای مخاطبان غیر فنی، سادگی و وضوح کلید موفقیت شما خواهند بود. پس با ابزارهای ساده‌تر مانند Google Charts و Chartio، اینفوگرافیک‌ های مختصری بسازید تا اصطلاحات فنی و پیچیدگی‌ های غیر ضروری را به حداقل برسانید.

۳. کاوش در ابزارهای مختلف 

طیف گسترده‌ای از انواع نرم افزارهای مصورسازی داده ها وجود دارد که هرکدام ویژگی‌ها، قابلیت‌ها و رابط‌ های کاربری مختلفی دارند. آشنایی با این ابزار و نقاط قوت آنها، بهترین راه‌ کار برای انتخاب بهترین گزینه موجود است. هنگام طی کردن مراحل انتخاب یک نرم‌ افزار مناسب برای مصور سازی داده‌ ها، سطح تخصص، پیش‌نیاز ها و بودجه خود را درنظر بگیرید. 

• ابزارهای شناخته‌ شده مانند Tableau و Microsoft Power BI رابط‌ های کاربر پسند، انواع نمودارها و قابلیت‌ های قدرتمند آنالیز داده ‎ها را ارائه می‌دهند؛
• ابزار های ساده‌ تر که اغلب به‌ صورت آنلاین در دسترس هستند – مانند Zoho Analytics و Datawrapper، گزینه‌های مناسب برای افراد مبتدی هستند.

۴ نکته کلیدی برای ایجاد مصور سازی‌های موثر و کارآمد

هدف از به‌کار گیری نرم افزارهای مصورسازی داده ها، ساده کردن فرآیند های پیچیده و القای پیام به‌ شکلی ساده است. بنابراین در ادامه نکاتی در این زمینه ارائه می‌دهیم تا بتوانید به هدف خود برسید.

۱. شناخت دقیق مخاطبان

پیش از مصور سازی داده‌ها، نسبت‌ به ویژگی‌ های مخاطبان خود، سلیقه و میزان درک آنها از داده‌ ها آشنایی پیدا کنید. آنها به‌دنبال چه چیزی است؟ به چه سوالاتی اهمیت می‌دهند؟ آیا نمودار های شما نگرانی‌ های آن‌ها را برطرف می‌کند؟ 

۲. دریافت بازخورد

داده‌ های شما باید به مخاطبان انگیزه بدهد تا در شغل یا جایگاه خود، عملکرد مطلوبی داشته باشند. بنابراین یکی از نکات کلیدی در مصور سازی داده، بازخورد گرفتن از آنها است. بنابراین خروجی نهایی را به یک یا دو نفر از آن‌ها نشان دهید و نظرشان را بپرسید. 

۳. انتخاب نمودار مناسب

هر نمودار برای هدف  خاصی طراحی شده است. برای آشنایی با انواع نمودار، باید زمان کافی را به مطالعه هرکدام اختصاص دهید. صرف این زمان مانند سرمایه‌ گذاری روی ایده و بینش‌ های خودتان است. در انتها تلاش کنید با دانش آموخته‌ شده‌ تان، بهترین نموداری که می‌تواند پیام را به‌ شکل واضح و سریع منتقل کند را برگزینید.

۴. طراحی ساده 

گاهی قابلیت‌ ها و امکانات گسترده این ابزارها، متخصصان را وسوسه می‌کند تا از اشکال و رنگ‌ های متفاوت استفاده کنند. یادتان باشد که هدف از به‌ کار گرفتن نرم افزارهای مصورسازی داده ها، ساده کردن داده‌ های خام است. بنابراین استفاده از دو یا سه رنگ و انتخاب نمودار های مناسب، شما را به هدف‌تان خواهند رساند. 

آینده مصورسازی داده‌‌ها و نقش هوش مصنوعی در آن

برخی از مهندسان و دانشمندان داده، لیست زیر را جزو آینده مصور سازی داده ها و نقش هوش مصنوعی در آن می‌دانند.

۱. گسترش قابلیت‌‌های تعاملی

نمودار های تعاملی به کاربران اجازه می‌دهند تا داده‌ها را به‌صورت Real-time ارزیابی و اصلاح کنند.

۲. طراحی انسان‌ محور

تمرکز بر تجربه کاربر، دسترسی او به منابع و گسترش قابلیت‌ هایی برای ایجاد تجسم‌ های معنادار، ازجمله آینده پیش‌بینی‌ شده برای مصور سازی داده‌ها است.

۳. کاربری آزاد 

یکی از ترند های آینده در مصور سازی داده‌ها، دموکرسی‌ سازی Data Visualization است؛ روشی که هر کاربر صرف‌نظر از تخصص فنی و میزان دانش خود، امکان دسترسی و مصور سازی را خواهد داشت.

۴. پیاده‌ سازی گیمیفیکیشن  در فرآیند طراحی

المان‌ های گیمیفیکیشن برای جذاب‌ تر و لذت‌ بخش‌ تر کردن آنالیز داده‌ ها، فرآیند ساخت نمودار ها را ساده می‌کند؛ ویژگی مهمی که برای افراد غیرمتخصص ارائه می‌شود تا بتوانند مفاهیم پیچیده را به‌ شکلی ساده منتقل کنند.

۵. کشف الگو و بینش

هوش مصنوعی و یادگیری ماشین می‌توانند مجموعه داده‌ های بزرگ را به‌سرعت و با دقت پردازش کنند. بنابراین اولین تاثیر هوش مصنوعی روی مصور سازی داده‌ها، پیش‌بینی الگو ها و ترند های پنهانی است که توسط انسان نادیده گرفته می‌شوند. 

۶. تجسم‌‌های پویا و تطبیقی

ماهیت پویا روشی برای آگاهی سازمان از تغییرات داده در لحظه است. بنابراین هر کارفرما و رهبر تیم می‌تواند تصمیمات مبتنی‌بر داده را سریع‌ تر و دقیق‌ تر نهایی کند.

۷. تجسم‌‌های شخصی‌ سازی‌ شده

هوش مصنوعی براساس تعاملات قبلی کاربران و بررسی تاریخ‌ چه فعالیت آنها شخصی‌سازی می‌کند. بنابراین تجربه کاربری بهبود یافته و اثربخشی هر نمودار افزایش پیدا خواهد کرد.

۸. ادغام چندپلتفرمی

هوش مصنوعی ادغام یکپارچه ابزار های تجسم با منابع داده و پلتفرم‌ های مختلف را ساده می‌کند. به‌ همین‌ دلیل، می‌توانیم تجربه کاربری یک‌ پارچه‌ای را در همه ابزارها داشته باشیم.

سخن پایانی

کاربران نرم افزارهای مصورسازی داده ها باید با هدف ساده‌سازی اطلاعات و ارائه بینش‌های ارزشمند از این ابزارها استفاده کنند. انتخاب قوی‌ ترین ابزار همیشه بهترین ایده نیست؛ چون برای برخی از افراد یادگیری نرم‌افزار هایی مانند Power BI زمان‌بر و پیچیده است؛ درحالی‌که همان کاربر به‌راحتی با Google Charts کار می‌کند و به هدف خود می‌رسد.

با این‌ حال، به یاد داشته باشید که، ابزارهای معرفی‌ شده تنها بخشی از فرآیند مصور سازی داده‌ ها هستند و همه‌ چیز به هدف و زمان آزاد شما بستگی دارد. نیک آموز در بخش نظرات، مشتاق خواندن دیدگاه و تجربه شما است؛ پس همین حالا آن را با ما در میان بگذارید.