بلاک‌چین و سازمان خودگردان غیرمتمرکز (DAO)

مقدمه

بیاید سازمانی را تصور کنید، که بدون هیئت مدیره در آن تمامی سهامداران برای انجام فعالیت‌ها و تصمیم گیری، رای می‌دهند. این سازمان به صورت کاملا مستقل فعالیت می‌کند و براساس قوانین از پیش نوشته شده فعالیت‌ها را جلو می‌برند و تمامی فعالیت‌ها در اختیار تمامی اعضا قرار می‌گیرد، شاید تصور چنین سازمانی غیر ممکن به نظر برسد ولی به لطف فناوری بلاکچین این امر محقق شده. در دنیای ارزهای دیجیتال، ویژگی غیر متمرکز بودن باعث شده که تراکنش ها از طرف هیچ سازمان یا نهاد واحدی کنترل نشوند، در عوض کنترل این فعالیت‌ها در دستان تعداد زیادی کامپیوتر در سراسر جهان است.

سازمان غیرمتمرکز DAO چیست؟

یکی از نمونه‌های هیجان‌انگیز کاربرد بلاک‌چین در امر مدیریت، سازمان مستقل غیر متمرکز (DAO) است، Dao مخفف کلمه Decentralized Autonomous Organization است و به معنای سازمان مستقل غیرمتمرکز که روی پایگاه‌ داده از نوع بلاک چین ساخته می‌شود و  تمام قابلیت‌های فناوری بلاک چین مثل شفافیت، حذف واسطه‌ها، امنیت و اجرای اتوماتیک را به کاربر ارائه دهد، همانند بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال، هسته مرکزی برای مدیریت ندارند. این سازمان‌ها به‌صورت کاملا  شفاف؛ قوانینی که براساس قراردادهای هوشمند و طبق توافقات صورت‌گرفته اجرا می‌کنند، DAO یک سازمان  نوشته شده براساس کد‌های کامپیوتری است، که برای تمامی افراد قابل مشاهده و اصلاح می‌باشد.

بیت کوین را می‌توان به عنوان اولین DAO کاملا کاربردی تلقی کرد؛ زیرا شامل مجموعه قوانین و عملکرد‌های از پیش برنامه‌نویسی شده است و از طریق یک پروتکل اجماع توزیع شده، هماهنگ می‌شود. بعدها به دلیل روی کار آمدن قراردادهای هوشمند بر روی بلاک‌چین اتریوم، مفهوم DAO به‌صورت امروزی در آمد.

هدف DAO چیست؟

یک DAO برای بهبود ساختار مدیریت سنتی بسیاری از شرکت‌ها در نظر گرفته شده است. یک DAO به جای تکیه بر یک فرد یا مجموعه کوچکی از افراد برای هدایت مسیر، قصد دارد به هر عضو یک صدا، رأی و فرصتی برای پیشنهاد ابتکارات بدهد. یک DAO همچنین تلاش می‌کند تا حاکمیت سخت‌گیرانه‌ای داشته باشد که توسط کد روی یک بلاک چین دیکته می‌شود.

سازمان مستقل غیرمتمرکز چگونه کار می‌کند؟

حاکمیت DAO با استفاده از توکن‌ها یا NFT‌هایی که قدرت رای دادن را می‌دهد، هماهنگ می‌شود. ورود به یک DAO محدود به افرادی است که مالکیت تایید شده این توکن‌های در کیف پول رمزنگاری شده را دارند ، مدیریت از طریق مجموعه‌ای از پیشنهادات انجام می‌شود که اعضا از طریق بلاک‌چین به آن رأی می‌دهند و در اختیار داشتن توکن‌های بیشتر اغلب به قدرت رأی‌گیری بیشتر منجر می‌شود. مشارکت اعضا در راستای اهداف سازمانی گاهی اوقات قابل پیگیری است. دارندگان توکن‌های غیرغعال می‌توانند مانع بزرگی برای DAO باشند، قوانین دائوها توسط تیم اصلی از طریق قراردادهای هوشمند تعیین می‌شود. قراردادهای هوشمند همواره این پتانسیل را دارند که برخی از مکانیزم‌های کاری و عملکردهای سازمان‌های غیر متمرکز را اتوماتیک سازند.

تمام فعالیت‌ها و نوع ارتباط افراد در یک سازمان خودمختار غیرمتمرکز توسط یک پروتکل خودکار و متن‌باز کنترل می‌شود. استفاده از فناوری بلاک چین و قرارداد هوشمند و ابزاری مثل توکن باعث می‌شود که هزینه‌ها به شفاف‌ترین وجه ممکن کاهش یابند و اجماع در تصمیم‌گیری‌ها با استفاده از توکن‌های شبکه به رعایت عدالت کمک می‌کند.

پیاده‌سازی DAO توسط کدهای برنامه‌نویسی در قالب قرارداد هوشمند انجام می‌شود. حجم و پیچیدگی این کدها با توجه به وسعت خدمات پروژه و تعداد سهامداران متغیر است.

مزایای DAO چیست؟

• به طور غیر قابل انکاری، مفهوم سازمان خودگردان غیرمتمرکز (DAO) راه حلی است برای مشکلات اجرایی در سازمان های مدرن امروزی.
• در DAO فقط به کد باید اعتماد کرد. در حالی که سازمان‌های سنتی نیاز به اعتماد بین طرفین است.
• تمامی اقدامات در این سازمان‌ها کاملا شفاف و در دسترس عموم هست و می‌توان آن را قبل از راه‌اندازی به طور گسترده آزمایش کرد.
• چنین سازمانی ساختار سلسله مراتبی ندارد. وظایف توسط سهامداران از طریق توکن اصلی کنترل می‌شود.
• تمام تراکنش‌ها و تصمیماتی که  انجام می‌شوند، بر روی بلاکچین ثبت و ذخیره می‌شوند و هر کسی می‌تواند آنها را بررسی کند

محدودیت‌های DAO

با این حال، همه چیز در مورد DAOS عالی نیست. راه اندازی یا نگهداری نادرست DAO عواقب شدیدی دارد. در اینجا برخی از محدودیت‌های که در ساختار DAO وجود دارد، می‌پردازیم:

• سرعت: اگر یک شرکت سهامی عام توسط یک مدیر عامل هدایت شود، ممکن است یک رأی واحد برای تصمیم گیری در مورد اقدام یا مسیر خاصی برای شرکت مورد نیاز باشد. با یک DAO، به هر کاربر فرصتی برای رای دادن داده می شود. این امر مستلزم یک دوره رأی گیری بسیار طولانی تر است، به ویژه با توجه به مناطق زمانی و اولویت های خارج از DAO.
• تحصیلات: مشابه موضوع سرعت، یک DAO مسئولیت آموزش افراد بیشتری را در دارد. نگه داشتن یک مدیر عامل واحد متشکل از پیشرفت‌های شرکت بسیار آسان‌تر است، در حالی که دارندگان توکن DAO ممکن است دارای سوابق تحصیلی، درک ابتکارات، مشوق‌ها یا دسترسی به منابع مختلف باشند. یکی از چالش های رایج DAOها این است که در حالی که مجموعه‌های متنوعی از افراد را گرد هم می‌آورند، آن دسته از افراد متنوع باید یاد بگیرند که چگونه به عنوان یک واحد رشد کنند، استراتژی داشته باشند و ارتباط برقرار کنند؟
• ناکارآمدی. با خلاصه کردن جزئی از دو مورد اول، DAOها با خطر عمده ناکارآمدی مواجه هستند. به دلیل زمان مورد نیاز برای آموزش اداری رای دهندگان، توضیح استراتژی‌ها و اعضای جدید، یک DAO ممکن است به دلیل ماهیت نیاز به هماهنگ کردن افراد بسیار بیشتر، و درگیر کارهای اداری و بی‌اهمیت شود.

چگونه یک DAO درآمد کسب می‌کند؟

یک DAO در ابتدا سرمایه خود را با معامله فیات برای توکن اصلی خود افزایش می‌دهد. این نشانه بومی قدرت رای و نسبت مالکیت را در بین اعضا نشان می‌دهد. اگر DAO موفقیت آمیز باشد، ارزش توکن بومی افزایش می‌یابد. سپس DAO می‌تواند توکن‌های آتی را با ارزش بیشتری برای جذب سرمایه بیشتر منتشر کند. در صورتی که اعضا تصمیم به تایید چنین اقداماتی داشته باشند، یک DAO همچنین می‌تواند در دارایی‌ها سرمایه گذاری کند. به عنوان مثال، یک DAO می‌تواند شرکت‌ها، NFT‌ها یا سایر توکن‌ها را به دست آورد. اگر ارزش آن دارایی‌ها افزایش یابد، ارزش DAO افزایش می‌یابد.