مبارزه با پولشویی با هوش مصنوعی | راهکارهایی نوین در امنیت مالی

مبارزه با پولشویی با هوش مصنوعی استفاده از فناوری‌های پیشرفته‌ای برای شناسایی، پیشگیری و کاهش فعالیت‌های مالی غیرقانونی را شامل می‌شود. پولشویی یک صنعت چندمیلیارد دلاری است که هزینه‌ای بین ۲ الی ۵ درصد از تولید ناخالص داخلی جهانی را دارد. امروزه افراد زیادی در تلاش هستند تا از شکاف‌ها و خلال‌هایی که در سیستم‌های مالی وجود دارند، استفاده کرده و بدین صورت، جرائم مختلفی را مرتکب شوند. از این رو، بانک‌ها و مؤسسات مالی به‌دنبال راه حل‌هایی برای جلوگیری از وقوع چنین اتفاقاتی هستند. مبارزه با پولشویی با AI یکی از روش‌های مناسب است که در این مقاله به بررسی آن می‌پردازیم.

هوش مصنوعی چیست؟

پیش از پرداختن به موضوع مبارزه با پولشویی با هوش مصنوعی ، لازم است ابتدا با هوش مصنوعی (Artificial Intelligence) آشنا شوید. اگر تصور می‌کنید که AI، همان ربات‌هایی است که در فیلم‌های سینمایی مشاهده کرده‌اید، باید بدانید که این تفکر لزوماً صحیح نیست. درواقع، استفاده از آن در ربات‌ها، تنها یکی از چندین موارد استفاده است. هوش مصنوعی دربرابر هوش طبیعی، که همان هوش انسانی است، قرار می‌گیرد و هدف از تولید آن، رسیدن به نقطه‌ای است همانند انسان، قدرت تفکر داشته باشد.

البته منظور از قدرت تفکر، دقیقاً همان عملی نیست که انسان‌ها انجام می‌دهند؛ اما دانشمندان در تلاش هستند تا به هر اندازه که ممکن است، از این روش تقلید کنند. امروزه هوش مصنوعی در موتورهای جستجو، شبکه‌های اجتماعی و بسیاری حوزه‌های دیگر، مورد استفاده قرار می‌گیرد. یکی دیگر از کاربردهای Artificial Intelligence ، مبارزه با پولشویی با هوش مصنوعی است؛ این قابلیت به مؤسسات مالی، بانکداری و دولت‌ها امکان برخورد با مجرمان را می‌دهد.

پولشویی چیست؟

پولشویی یک فرآیند غیرقانونی است که در منشأ پول‌های حاصل از فعالیت‌های مجرمانه پنهان می‌شود؛ به گونه‌ای که به‌نظر برسد از راه مشروع و صحیح به‌دست آمده‌اند. این فعالیت‌های مجرمانه می‌تواند موارد مختلفی، شامل قاچاق مواد مخدر، فساد مالی یا کلاهبرداری را دربرگیرد. معمولاً پولشویی شامل مجموعه‌ای از تراکنش‌های مالی پیچیده یا سرمایه‌گذاری‌هایی است که به هدف مخفی‌کردن منبع اصلی وجه و مشروع جلوه دادن آن طراحی شده‌اند.

اثرات پولشویی بر اقتصاد

موارد زیر، اثرات پولشویی بر اقتصاد به‌شمار می‌روند:

• تحریف اقتصادی (Economic Distortion)
• کاهش درآمد مالیاتی
• ضعیف‌شدن مؤسسات مالی
• زیر سؤال‌رفتن اعتماد به نظام مالی
• افزایش جرم و فساد

مبارزه با پولشویی با هوش مصنوعی

شاید برای شما هم این سؤال به‌وجود آمده باشد که چگونه مبارزه با پولشویی با هوش مصنوعی امکان‌پذیر خواهد بود؟ در ادامه، به این پرسش پاسخ می‌دهیم. به‌صورت کلی، AI به دو روش زیر می‌تواند با پولشویی مبارزه کند:

1. روش نظارت‌شده (Supervised): در این روش، ابتدا دانشمندان یکسری مجموعه داده طبقه‌بندی‌شده (Categorized Datasets) خاص را در اختیار هوش مصنوعی قرار می‌دهند. سپس این تکنولوژی، تمامی اطلاعات موجود در سیستم‌های مالی را بررسی کرده و درصورت مواجهه با تراکنش‌های مشکوک، سریعاً آن­‌ها را شناسایی می‌کند.
2. روش بدون نظارت (Unsupervised): در این روش، هیچ‌گونه داده طبقه‌بندی‌شده در اختیار AI قرار نگرفته و دانشمندان، این هوش را مستقیماً در معرض داده‌های خام (Raw Data) قرار می‌دهند. هوش مصنوعی ازطریق تعامل با داده‌ها، الگوهایی را شناسایی می‌کند که ممکن است نشانه‌هایی از پولشویی در خودشان داشته باشند. علاوه‌براین، Artificial Intelligence به‌وسیله روش بدون نظارت می‌تواند راه‌های جدیدی را برای سازماندهی و تجزیه‌وتحلیل داده‌ها پیشنهاد کند.

ابزارهای موجود در هوش مصنوعی می‌توانند با کمک الگوریتم‌های تخصصی، پولشویی را به روش‌های مختلفی شناسایی کنند. به‌صورت کلی، این الگوریتم‌ها مجموعه‌ای از داده‌ها را تجزیه‌وتحلیل کرده و اگر چیزی مانند تراکنش‌های غیرمعمول یا فعالیت‌های مشکوک پیدا کنند، سریعاً اپراتور را مطلع خواهند کرد. درواقع چندین راه وجود دارد که AI می‌تواند به کمک آن‌­ها رفتارهای مشکوک را تشخیص دهد. در مرحله اول، می‌تواند رفتار تراکنش‌های مشتریان را تحلیل کند تا درخصوص رفتارهای آینده آن‌­ها، حدس و گمان‌هایی بزند. این سیستم به تغییرات رفتار بسیار حساس بوده و مهم نیست که چقدر تغییرات رفتار جزئی و ظریف باشند؛ مبارزه با پولشویی با هوش مصنوعی می‌تواند به‌وسیله هرگونه تغییر رفتار مشکوک که توسط سیستم‌های AML یا ضد پولشویی تعریف‌شده، انجام شود.

AI طیف وسیعی از داده‌های مشتری را برای اهداف AML در اختیار مؤسسات مالی قرار داده و به آن‌ها اجازه انجام اموری همچون ارزیابی ریسک و گزارش فعالیت مشکوک و همچنین، تحقیقات را می‌دهد. اگر گزارش‌های مشکوکی در مبارزه با پولشویی با هوش مصنوعی شناسایی شود، این گزارش‌ها از قبل به‌صورت کامل توسط الگوریتم‌های AI چندین دفعه تست شده‌اند.

استفاده از هوش مصنوعی برای افزایش کارایی سیستم های مالی

به‌کارگیری فناوری مناسب در بانکداری دیجیتال بسیار اهمیت دارد. هرچه بانک‌ها زودتر بتوانند نسبت به شروع جمع‌آوری و ارائه داده‌های موردنیاز خود اقدام کنند، ریسک‌ها و چالش‌های پیش روی آن‌ها سریع‌تر و با دقت بیش­تری شناسایی می‌شوند. در زمینه مبارزه با پولشویی با هوش مصنوعی ، تکنیک‌های مدرن AI می‌تواند به‌طور مؤثری در غربال داده‌های جمع‌آوری‌شده استفاده شده و با هرگونه جرائم مالی مبارزه کند. موارد زیر، برخی از شیوه‌های پیاده‌سازی AI در سیستم‌های مالی است:

ورود و تایید هویت

احراز هویت مشتری و اقدامات KYC به‌منظور تعیین اینکه مشتریان شما دقیقاً چه کسانی هستند، حیاتی است. بانک‌ها باید بدانند که چگونه روابط بین افراد و نهادهای تجاری را برای شناسایی ریسک‌های ضدپولشویی دقیق مشخص کنند. این فرآیند می‌تواند شامل استفاده از تأیید هویت دیجیتال، ازجمله داده‌های بیومتریک و اسکن اسناد رسمی باشد. با توجه به اینکه برخی از اسناد جعلی، بسیار واقعی به‌نظر می‌رسند، اقدامات اضافی مانند چک کردن احراز هویت مشتری به‌صورت ویدئویی نیز می‌تواند گزینه بسیار مناسبی باشد.

نظارت دقیق

بانک‌های دیجیتال برای مبارزه با پولشویی با هوش مصنوعی می‌توانند مشتریان را به‌طور دقیق و کارآمد براساس لیست‌های نظارت بین‌المللی، موردبررسی قرار دهند. بدین صورت، سیستم‌های بانکی توانایی شناسایی و نظارت بر تغییرات در وضعیت افرادی خواهند داشت که ممکن است مشکلات بین‌المللی داشته باشند.

نظارت بر تراکنش

این امر برای نظارت و درک رفتار معاملاتی مشتریان و جهت اطمینان از مطابقت آن با رفتار مورد انتظار ازسوی مشتری، حائز اهمیت است. هوشیاری مداوم برروی فعالیت‌های مشکوک، مانند تراکنش‌های غیرمعمولی با حجم‌های غیرمنتظره یا تراکنش‌های مربوط به حوزه‌های قضایی پرخطر، یک ضرورت محسوب می‌شود.

راهکارهای هوش مصنوعی برای کاهش پولشویی

در زمینه مبارزه با پولشویی با هوش مصنوعی ، راهکارهای AI زیر قابل استفاده هستند:

• نظارت بر تراکنش: سیستم‌های مبتنی‌بر هوش مصنوعی می‌توانند تراکنش‌های مالی را به‌صورت لحظه‌ای مانیتور کرده و فعالیت‌های مشکوک را شناسایی کنند. این فعالیت‌های مشکوک می‌تواند مواردی همچون تراکنش‌های نقدی بزرگ، انتقال‌های مکرر به مناطق پرخطر و تراکنش‌هایی باشند که با پروفایل مشتری مطابقت ندارند.
• احراز هویت مشتری (CDD): الگوریتم‌های AI می‌توانند با آنالیز داده‌های مشتری، ریسک‌های مربوط به هر مشتری را ارزیابی کنند. این موضوع به مؤسسات مالی کمک می‌کند تا اولویت‌های خود را در زمینه احراز هویت مشتری (CDD) تعیین کرده و منابع را به‌طور مؤثر تخصیص بدهند.
• تشخیص ناهنجاری: مدل‌های Artificial Intelligence این امکان را دارند که با مقایسه رفتار فعلی با داده‌های تاریخی، ناهنجاری‌ها را در الگوهای تراکنشی تشخیص دهند. بدین شیوه، فعالیت‌های مشکوک و کلاهبرداری‌های بالقوه قابل شناسایی خواهند بود و درنتیجه، مبارزه با پولشویی با هوش مصنوعی به آسانی صورت خواهد گرفت.
• پردازش زبان طبیعی (NLP): ابزارهای مبتنی‌بر هوش مصنوعی و پردازش زبان طبیعی (NLP) می‌توانند داده‌های متنی از منابع مختلف مانند ایمیل‌ها، Log های چت یا توضیحات تراکنش را تجزیه‌وتحلیل کرده و بدین شکل، شاخص‌های احتمالی فعالیت‌های پولشویی را شناسایی کنند.
• بهبود تطابق با مقررات: AI می‌تواند با آپدیت مستمر سیستم‌ها و هم‌ترازی آن با تغییرات مقررات، فرآیندهای تطابق با مقررات را اتوماتیک کند و اطمینان حاصل کند که مؤسسات مالی با قوانین ضدپولشویی (AML) درحال تغییر، تطبیق داشته باشند.
• تحلیل شبکه: تحلیل شبکه مبتنی‌بر هوش مصنوعی می‌تواند با بررسی روابط تراکنشی بین موجودیت‌ها، شبکه‌های پیچیده پولشویی را شناسایی کند. به این ترتیب، ارتباطات پنهان کشف می‌شوند و اقدامات اجرای قانون تسهیل می‌یابند.

راهکارهای هوش مصنوعی در دفاع از اقتصاد

هوش مصنوعی راه حل‌های قدرتمندی برای رسیدگی با چالش‌های مربوط به دفاع اقتصادی ارائه می‌دهد. می‌توان AI را برای کشف تقلب و کلاهبرداری، تخصیص منابع، امنیت سایبری و انطباق با قوانین به کار برد. با استفاده از قابلیت‌های آن، سازمان‌ها می‌توانند تاب‌آوری اقتصادی خود را افزایش دهند، ریسک‌های مالی را کاهش داده و دربرابر تهدیدهای مختلف موجود در اقتصاد جهانی، از خود محافظت کنند. درمجموع، با پیشرفت و تکامل هرچه بیشتر AI، نقش آن در دفاع اقتصادی برای حفاظت از منافع اقتصادی، رشد و رفاه پایدار، بیش از پیش خواهد شد که مبارزه با پولشویی با هوش مصنوعی نیز جزئی از این دستاوردها است.

جمع بندی: مقابله با پولشویی با هوش مصنوعی

هوش مصنوعی به مؤسسات مالی و بانک‌ها این اجازه را می‌دهد تا به‌سادگی از تراکنش‌ها و فعالیت‌های مشکوک مطلع شده و با جرائم مختلف مالی مبارزه کنند. با توجه به اینکه پولشویی به یکی از بزرگ‌ترین جرائم مالی تبدیل شده و مبارزه با آن، چالش‌های متعددی دارا است، کمک‌گرفتن از فناوری‌های جدید می‌تواند بسیار مفید واقع شود. امروزه AI کاربرد بسیار زیادی در مؤسسات مالی پیدا کرده و مبارزه با پولشویی با هوش مصنوعی قابلیتی است در اختیار تمامی بانک‌ها قرار دارد.