استفاده از Tabular Editor برای پیاده سازی Calculation Group و Object Level Security در Power BI

ویرایشگر Tabular Editor که از این به بعد آن را “TE” می‌خواهیم بنامیم ، یک ابزار شخص ثالث است که دسترسی سریع به گزارش‌های Power BI را آسان می‌کند. ویرایشگر Tabular Editor به شما کمک می‌کند تا به‌صورت مستقیم به کوئری‌ها و جداول از رابط کاربری Power BI دسترسی داشته باشید. همچنین با کمک آن‌، می‌توانید قوانین قوی‌تری و عمیق‌تری را روی هر جدول اعمال کنید. 

بنابراین در این مقاله، به‌سراغ آموزش مرحله‌ به‌ مرحله  ایجاد گروه‌های محاسباتی و امنیت اشیاء یا Object Level Security در Power BI رفتیم. همچنین برای هر مرحله، تصویر خروجی از پروژه واقعی را ارائه دادیم.

ویرایشگر Tabular Editor چیست؟

ویرایشگر Tabular Editor به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد تا کوئری‌های سمت سرور (Backend Query) یک فایل PBIX را تغییر داده و اصلاح کنند. این ویرایش‌گر یک جایگزین برای انجام DAX، مدیریت معیارها (Measures)، استفاده از ستون‌های محاسباتی و موارد دیگر در Power BI و Analysis Services است.

این محصول دو نسخه مختلف دارد: 

1. TE2: یک نسخه رایگان منبع باز است که می‌تواند بسیاری از وظایف کاربران را ازجمله کوئری‌های DAX، تغییر نام‌ها به‌صورت دسته‌ای و Deployment Wizard انجام دهد.
2. TE3: محصول تجاری با امکان خرید لایسنس ماهانه است. نسخه TE3 را تکامل جدیدی برای این محصول می‌دانند.

۴ مرحله نصب و راه اندازی Tabular Editor روی Power BI

نصب  ویرایشگر Tabular Editor در Power BI را در ادامه به‌صورت گام‌به‌گام، همراه‌با تصویر خواهید دید. بنابراین در هر مرحله با ما پیش رفته تا با موفقیت این قابلیت را به نرم‌افزار خود اضافه کنید.

۱. دانلود DAX Studio

DAX Studio یک ابزار قدرت‌مند، رایگان و منبع باز است که برای نوشتن، اجرا و تجزیه‌وتحلیل کوئری‌های DAX (Data Analysis Expressions) طراحی شده است. برای نصب DAX Studio به وب‌سایت رسمی آن مراجعه و روی دکمه سبز رنگ “Download” کلیک کنید. اگر سازمان اجازه نصب هیچ ابزار یا برنامه خارجی را به شما نمی‌دهد، گزینه “DAX Studio (Portable)” را انتخاب کنید. نسخه قابل‌حمل (Portable) زمانی بسیار مفید است که سازمان اجازه نصب هیچ ابزار یا برنامه خارجی را به شما نمی‌دهد. همچنین برای مواقعی که نمی‌خواهیم این پکیج را روی سیستم‌تان نصب کنید، می‌توانید از نسخه قابل‌حمل برای انجام کارهای خود کمک بگیرید.

نکته: هنگام استفاده از نسخه قابل‌حمل، نمی‌توانید در Power BI یا MS Excel از DAX Studio استفاده کنید.

۲. نصب DAX Studio 

پس از دانلود DAX Studio، نوبت به نصب آن روی Power BI می‌رسد. پس مطابق‌ با مراحل زیر، تنظیمات را اعمال کنید. هنگام نصب، برای آزادی در انتخاب کامپوننت‌ها، توصیه می‌شود گزینه “Custom” را انتخاب کنید؛ چراکه به شما اجازه می‌دهد تا افزونه اکسل TE را اضافه یا حذف کنید. اما اگر پیش‌تر تصمیم به دانلود همه کامپوننت‌ها گرفتید، گزینه “Full Install” را انتخاب کنید.

توصیه می‌شود در “Select Additional Tasks”، گزینه دوم را بدون علامت نگه دارید؛ به این دلیل که آموزش ما از قابلیت قالب‌بندی DAX Studio استفاده می‌کند. با علامت‌ دار کردن این گزینه، نمی‌توانید بلافاصله کد DAX را در DAX Studio فرمت‌دهی کنید. وقتی پیکربندی جزئیات نصب تمام شد، روی “Install” و سپس “Finish” کلیک کنید.

۳. نصب DAX Studio در Power BI

اگر نرم‌افزار Power BI روی سیستم‌تان درحال اجرا بود، آن را مجدد راه‌اندازی کنید. حال در این نرم‌افزار، روی تب “External Tools” و سپس “DAX Studio” کلیک کنید. در صورت انجام درست مراحل، DAX Studio با موفقیت در Power BI نصب خواهد شد. توجه: اگر نسخه قابل‌ حمل را نصب کرده باشید، این گزینه در دسترس‌تان قرار نخواهد گرفت.

۴. نصب Tabular Editor در Power BI

به وب‌ سایت رسمی ویرایشگر Tabular Editor مراجعه و این پکیج را از لینک “Download” در بخش هدر دانلود کنید. بسته به معماری سیستم‌تان، نصب نسخه ۶۴ بیتی یا ۳۲ بیتی را انتخاب کنید.پس از دانلود برنامه، نصب را شروع و از تنظیمات توصیه‌شده یا پیش‌ فرض استفاده کنید. بعد از هر پیکربندی، با انتخاب گزینه “Next”، به مراحل ادامه دهید.

با اتمام، روی “Install” و سپس “Finish” کلیک کنید. پس از راه‌اندازی Tabular Editor، پنجره‌ای برای فعال‌سازی این ابزار ظاهر می‌شود. این مرحله مستلزم خرید لایسنس یک ماهه یا استفاده از کرک آن است. مراحل نصب و راه اندازی Tabular Editor در Power BI به‌اتمام رسیده و می‌توانید برای عملکرد صحیح و روان آن، Power BI را مجدد راه‌اندازی کنید.

۹ مرحله ساخت گروه های محاسباتی در Power BI با مثال عملی و تصویر

به‌طور معمول، استفاده از یک معیار در محاسبات متعدد گزارش منطقی است. برای مثال، ممکن است بخواهید تصویر فروش را به‌همراه نسخه‌های MTD، QTD، YTD، PMTD، PQTD و PYTD را در یک صفحه و یک جدول یا ماتریس نشان دهید. همچنین ممکن است لازم باشد سود، میانگین سود و سود متوسط ​​را در یک فایل مصورسازی داده نشان دهید. داشتن این میزان از معیار می‌تواند مدلی ارائه دهد که درگیر داده‌های زیاد و تودرتو است.

یکی از راه‌های جلوگیری از این مشکل، استفاده از گروه های محاسباتی در Power BI است. این گروه‌ها به شما اجازه می‌دهند تا جدولی با نام معیارهایتان بسازید. هنگامی که نام واحد روی یک ماتریس قرار می‌گیرد، تمام تغییرات تعریف‌شده در گروه‌بندی را نشان خواهد داد.

۱. وارد کردن داده‌ ها

برای ایجاد گروه محاسباتی در Power BI، باید ابتدا نرم‌افزار را باز کرده و مجموعه داده‌های خود را به گروه وارد کنیم. برای انجام این کار، در تب External Tools روی Tabular Editor 3 کلیک کنیم. حال مجموعه داده‌های‌مان را در TE3 می‌بینیم که تصویر آن به‌ شکل زیر خواهد بود:

۲. ساخت گروه محاسباتی

روی Tables کلیک راست می‌کنیم و موس را روی گزینه Create نگه می‌داریم. در منوی پیش‌رو، روی Calculation Group کلیک می‌کنیم.

۳. اختصاص نام به جدول 

نامی به جدول اختصاص می‌دهیم و روی Calculation Items کلیک راست می‌کنیم. حال گزینه Create و پس از آن، گزینه Calculation Item را انتخاب می‌کنیم.

۴. ایجاد آیتم‌ های جدول

در این مرحله، می‌توانیم تغییرات و محاسبات مختلف را تعریف کنیم. برای این مثال، ما چهار نسخه فروش ایجاد می‌کنیم. با ایجاد چهار آیتم محاسباتی به نام‌های Current، MTD، QTD و YTD  کار را شروع می‌کنیم. برای هریک از آنها، عبارت DAX را مشخص می‌کنیم که در مرحله پنجم نحوه انجام آن را نشان می‌دهیم.

۵. تعریف DAX

روی Current کلیک می‌کنیم و در سمت چپ صفحه، DAX زیر را می‌نویسیم: 

SELECTEDMEASURE()

این دستور مقدار معیار را برمی‌گرداند؛ واحدی که در گزارش خود روی ماتریس قرار می‌دهیم. برای تکرارهای باقی‌مانده از DAX زیر استفاده می‌کنیم تا جدول تاریخ را جایگزین کنیم:

MTD – CALCULATE(SELECTEDMEASURE(), DATESMTD( DimOrderDate[OrderDate]))
QTD – CALCULATE(SELECTEDMEASURE(), DATESQTD(DimOrderDate[OrderDate]))
YTD – CALCULATE(SELECTEDMEASURE(), DATESYTD( DimOrderDate[OrderDate]))

۶. به‌روزرسانی جدول داده در Power BI

تا این لحظه گروه را تعریف کردیم. بنابراین کوئری را ذخیره می‌کنیم و به Power BI برمی‌گردیم. پس از وارد شدن به Power BI، روی Refresh کلیک می‌کنیم تا مجموعه داده به‌روز شود.

جدول جدید در مجموعه داده به‌شکل زیر ظاهر می‌شود:

۷. افزودن ماتریس بصری

صفحه گزارش جدیدی را باز و یک ماتریس بصری به آن اضافه می‌کنیم. در این صفحه، باید بخشی را به‌عنوان فضای خالی برای اضافه کردن اسلایسر در نظر بگیریم. به سطر های ماتریس فعلی، یک بُعد دل‌خواه اضافه می‌کنیم. در فیلدهای مقدار آن، معیار انتخابی (Selected Measure) خودمان را می‌نویسیم. این واحد معیاری برای محاسبه تکرارها توسط گروه است. در این پروژه، ما از Product Group به‌عنوان بُعد و Total Sales به‌عنوان معیار انتخابی استفاده کردیم. تصویر زیر خروجی این مراحل را نشان می‌دهد:

۸. افزودن گروه به ماتریس

حال زمان اضافه کردن گروه به ماتریس است. از جدول ایجادشده، Name را به شیوه Drag and Drop، درون ستون‌ها قرار دهید. طبق تصویر زیر، تمام نتایج را به‌ این شکل دریافت خواهیم کرد:

همان‌طور که می‌بینید، ما با شیوه‌ای ساده و سریع، از یک فیلد برای ایجاد چهار ستون استفاده کردیم.

۹. افزودن اسلایسر

در مرحله بعد، باید یک اسلایسر اضافه کنیم. این اسلایسر به کاربران اجازه می‌دهد تا ستون‌هایی را که می‌خواهند در زمان‌های مشخصی ببینند را انتخاب کنند. پس مطابق‌با شکل زیر، این مرحله را انجام می‌دهیم:

همچنین می‌توانید گروه‌هایی ایجاد کنید تا به کاربران امکان انتخاب بین معیارهای مختلف را بدهید. برای مثال، می‌توانید یک گروه محاسباتی متشکل‌از فروش، سود، هزینه کل محصول و COG بسازید. پس از ساخت این گروه، امکان قرار دادن در یک اسلایسر و ایجاد گزارش پویا را هم دارد.

۳ مرحله ایجاد امنیت جدول در Power BI با مثال عملی و تصویر

ایمن‌سازی داده‌های سطح ردیف یا “Row-level Data” در Power BI فرآیند ساده‌ای است که دسترسی افراد را به داده‌های هر سطر از جدول محدود می‌کند. Row-Level این کار را با تعیین نقش (“Role”) و فیلتر داده در جدول مشخص‌شده انجام می‌دهد. امنیت اشیا جدول را می‌توان در هر دو نسخه از Tabular Editor پیکربندی کرد.

۱. ایجاد نقش

اولین قدم ایجاد نقش‌هایی است که برای تعریف امنیت استفاده می‌شوند. در Power BI به نوار Modeling می‌رویم. سپس روی Manage roles کلیک می‌کنیم.

روی Create کلیک می‌کنیم و نام نقش جدید را می‌نویسیم. در Power BI و این مرحله، نیازی نیست چیز دیگری به‌جز نام را مشخص کنیم. برای مثال ما نقشی به‌نام Sales ساختیم. سپس، ویرایش‌گر جدول را از تب External tools اجرا می‌کنیم. در قسمت Model و پوشه Roles، نقش جدیدی که ایجاد کردیم را مشاهده خواهیم کرد:

۲. ایجاد امنیت

نقش Sales را برای تعیین دسترسی مجاز انتخاب می‌کنیم. در قسمت Properties، روی گزینه Table Permissions کلیک می‌کنیم تا لیست آن باز شود. حال می‌توانیم همه جداول مدل خود را ببینیم.

برای ایمن کردن جداول، باید روی جدول مدنظرمان کلیک کرده و آن را از Default به None یا Read تغییر دهیم. در این مثال، ما دو جدول Dynamic Measure و Report Pages را روی None تنظیم کردیم.

برای ایمن کردن جدول، طی کردن این دو مرحله کافی است. در ادامه برای ذخیره و اعمال نقش‌ها روی داده‌ها، باید مجموعه داده را در Power BI ذخیره و Refresh کنیم.

۳. آزمایش خروجی

برای آزمایش خروجی این مراحل، روی نوار Modeling کلیک و گزینه View as roles انتخاب می‌کنیم. حال می‌توانیم یک نمای کلی از نحوه اعمال مجموعه داده را روی کاربران در یک نقش ببینیم.

سخن پایانی

مقادیر داده‌ ها در جداول Power BI به‌شکل شی نگهداری می‌شوند. هرکدام از این اشیا می‌توانند در گروه‌های محاسباتی قرار بگیرند. در این حالت، اصلاح و به‌روزرسانی مقادیر ساده و سریع خواهد شد. اگر توسعه‌دهنده پروژه Power Bi مایل به اعمال محدودیت برای کاربران جدول باشد، می‌تواند با کمک تعریف Role برای هر جدول، متناسب‌ با شرایط مدنظر خود، محدودیت‌ها را اعمال کند. حال شما به ما بگویید که از چه روش‌هایی برای انجام این عملیات در Power BI استفاده می‌کنید؟ نیک آموز در بخش نظرات، میزبان کامنت‌های شما و پاسخ‌گویی به آن است.