راهنمای مسیر شغلی معمار ارشد نرم افزار

مسیر شغلی معمار نرم افزار حاوی گام‌های پیشرو، تقویت قابلیت‌های تخصصی و همچنین توانایی رهبری است. این مسیر می‌تواند براساس تجربیات، صنایع و ساختار سازمان‌ها، متفاوت باشد. در این مقاله، قصد داریم یک نمای کلی از مسیر شغلی معمار نرم افزار ترسیم کنید تا شما بدین طریق، با وظایف و نحوه ورود به این شغل آشنا شوید. 

تحلیلگر (معمار نرم افزار) کیست؟

تحلیلگر یا معمار نرم افزار ، یک فرد فنی و متخصص در سطح ارشد (Senior) است که در حوزه مهندسی نرم افزار تجربه بالایی دارد. وظایف معمار نرم افزار به کسب و کار و صنعت بستگی دارد. به طور کلی، این شخص خبره و کاردان، درک عمیقی از اصول و قوانین مهندسی دارد. تحلیلگر نرم افزار باید بتواند روی پروژه‌ها و کارکرد اعضای تیم توسعه نظارت کرده و در صورت نیاز، آن‌ها را در این مسیر راهنمایی کند. علاوه‌بر این، معمار نرم افزار باید بررسی کند که اعضای تیم توسعه، وظایف خود را در مدت زمان تعیین‌شده و با بودجه تخصیصی تکمیل کنند. پیش از پرداختن به جزئیات مسیر شغلی معمار نرم افزار ، توجه کنید که تفاوت آن با معمار ارشد نرم افزار ، مقدار تجربه و مهارت حرفه‌ای فرد است.

وظایف کارشناس تحلیل و معماری نرم افزار چیست؟

مهم‌ترین وظایف کلیدی معمار نرم افزار عبارتند از:

تخصص

یکی از الزامات توأم در مسیر شغلی معمار نرم افزار ، دارا بودن تخصص و مهارت گسترده در حوزه خاصی از مهندسی است. این تخصص می‌تواند در توسعه نرم افزار، طراحی سخت افزاری، معماری سیستم یا هر دامنه مشخص دیگری باشد.

راهبری

معمار نرم افزار با ارائه راهنمایی‌‌های فنی و رهبری، تیم مهندسان را کمک می‌کند. این وظیفه، مواردی همچون منتور کردن مهندسان مبتدی (Junior)، ارائه مسیر صحیح فنی و اطمینان از نحوه انجام تسک‌ها را شامل می‌شود.

طراحی و معماری

تحلیلگر یا معمار نرم افزار ، در طراحی و معماری سیستم‌های پیچیده نقش بسزایی دارد. این یعنی، اتخاذ تصمیمات سطح بالای مربوط به طراحی، اطمینان از هم‌ترازی سیستم با اهداف کسب و کار، مقیاس‌پذیری و قابل نگهداری بودن سیستم‌ها، همگی برعهده ایشان خواهد بود.

نوآوری

پیگیری ترند‌های صنعت و تکنولوژی‌های در حال تکامل، در مسیر شغلی معمار نرم افزار و موفقیت در آن، اهمیت بالایی دارد. درحقیقت، تحلیل‌گر می‌تواند آورنده نوآوری در درون سازمان باشد و سازگاری با تکنولوژی‌های جدید و متناسب را مورد حمایت قرار دهد.

تفکر حل مسئله

مسیر شغلی معمار نرم افزار اموری همچون، رفع مشکلات پیچیده فنی سایر اعضا، خطازدایی مشکلات پیش آمده در حین توسعه و همچنین، پیاده‌سازی پروژه‌ها را در برمی‌گیرد. به همین دلیل، این فرد باید توانایی رسیدگی به چنین مواردی را داشته باشد.

مشارکت

معمولاً تحلیلگر نرم افزار با تیم‌های مختلف، شامل مدیران محصول (Product Managers)، مدیران پروژه (Project Managers) و ذی‌نفعان تعامل دارد. بدین طریق، این اطمینان حاصل خواهد شد که راه حل‌های فنی، دقیقاً با اهداف کسب و کار هم‌جهت هستند.

بازنگری کد و اطمینان از کیفیت

معمار نرم افزار باید کدها را بررسی کند تا این تضمین به وجود بیاید که تیم‌های توسعه، در کدنویسی به استانداردها و Best Practice ها پایبند بوده‌اند.

ارائه استراتژی فنی 

معمار نرم افزار می‌تواند در روند توسعه استراتژی فنی سازمان سهیم باشد و در تعریف نقشه راه آینده، نقش کمکی از خود نشان دهد.

تعامل موثر

نحوه برقرار کردن ارتباط با سایر افراد، یکی از موارد مهم در مسیر شغلی معمار نرم افزار به حساب می‌‌آید؛ چون تحلیلگر باید بتواند مفاهیم تخصصی را به ذی‌نفعان فنی و غیرفنی (یعنی مدیران اجرایی) به درستی شرح دهد.

یادگیری مستمر

با توجه به ذات درحال تکاملِ تکنولوژی، انتظار می‌رود که فرد به‌صورت مداوم به یادگیری و به‌روز نگه داشتن مهارت‌های خود بپردازد. بنابراین، می‌توان اذعان داشت که مسیر شغلی معمار نرم افزار نیازمند درگیر شدن با تازه‌های حوزه فناوری است.

مهارت ها و تحصیلات مورد نیاز برای اینکه معمار نرم افزار شویم چیست؟

مهارت‌ها و تحصیلات موردنیاز برای قرار گرفتن در مسیر شغلی معمار نرم افزار ، براساس سازمان، صنعت و نیازمندی‌های خاص شرکت‌ها تفاوت دارند. با این وجود، در این بخش برخی از موارد ضروری را بررسی خواهیم کرد.

تحصیلات و پس زمینه علمی

اگر بخواهید در مسیر شغلی معمار نرم افزار قرار بگیرید، لازم است به نیازمندی‌های مربوط به تحصیلات توجه کنید. تحلیلگران معمولاً ملزم به داشتن حداقل مدرک کارشناسی در نرم افزار، علوم کامپیوتر یا گرایش‌های مرتبط هستند، اگر چه بسیاری از ‌سازمان‌ها، دارا بودن مدرک کارشناسی ارشد را برای سِمت تحلیلگر ترجیح می‌دهند. این موضوع، به طور خاص، برای مشاغل سطح Senior اهمیت دارد. شایان ذکر است که دارا بودن دکترا یا کارشناسی ارشد می‌تواند مزیت محسوب شود.

تخصص فنی عمیق و توانایی حل مسئله

یک تحلیلگر موفق در مسیر شغلی معمار نرم افزار باید تجربه و مهارت جامع و گسترده‌ای در زبان‌های برنامه‌نویسی و تکنولوژی‌های مرتبط داشته باشد. به‌عنوان مثال، ممکن است سازمان مربوطه در زمینه NET. کار کند. علاوه‌بر این، لازم است تحلیلگر درک عمیق و درستی از معماری نرم افزار (Software Architecture)، الگوهای طراحی (Design Patterns) و Best Practice ها داشته باشد و در تحلیل و حل مشکلات فنی به شکل کارآمد عمل کند. بنابراین، می‌توان خبره شدن در مهارت‌های فنی و یادگیری مداوم را اولین قدم از مسیر شغلی معمار نرم افزار در نظر داشت.

تجربه کاربردی و کار روی پروژه

هرچند یادگیری مباحث تخصصی به‌صورت تئوری یک ضرورت است، اما کسب تجربه کاربردی نیز به همان اندازه اهمیت دارد. به همین دلیل، لازم است موقعیت‌های شغلی مختلف را پیگیری و بررسی کنید تا بتوانید یک فرصت ایده‌آل و مناسب بیابید. به این ترتیب، با کار کردن روی یک پروژه واقعی و مواجهه با چالش‌ها، می‌توانید مهارت‌هایتان را در مسیر شغلی معمار نرم افزار توسعه دهید. توجه کنید که معمولاً معمار نرم افزار حدود ۸ الی ۱۵ سال تجربه حرفه‌ای در مهندسی نرم افزار دارد. البته اینکه یک سازمان چه نیازمندی‌هایی برای استخدام معمار نرم افزار در نظر می‌گیرد، به سازمان انتخابی بستگی دارد.

توسعه مهارت رهبری و ارتباط با دیگران

با توجه به اینکه تحلیلگر نرم افزار وظیفه راهبری تیم‌های فنی را دارد، بنابراین، این شخص باید بتواند در زمینه رهبری و مدیریت اعضای تیم، قدرتمند و ماهر عمل کند. در حقیقت، مسیر شغلی معمار نرم افزار تنها به مباحث و درک فنی محدود نمی‌شود و دارا بودن مهارت‌های نرم (Soft Skills) از ملزومات کلیدی آن به شمار می‌رود. از این رو، پیشنهاد می‌شود در برقراری ارتباط با دیگران، مهارت خود را توسعه دهید و با به اشتراک گذاشتن دانش خود با همکاران و همچنین، منتور شدن برای مهندسان مبتدی، این نیازمندی از مسیر شغلی معمار ارشد را تقویت کنید. ضمن اینکه می‌توانید با شرکت در سخنرانی‌های عمومی یا نوشتن مقالات تخصصی نیز تفکرات راهبری خود را با جامعه مهندسان به اشتراک بگذارید.

در این بخش از راهنمای مسیر شغلی معمار نرم افزار ، به برخی از مهارت‌ها و نیازمندی‌های این سِمت پرداخته شد. توجه کنید که صنعت نرم افزار، پویا و دائماً در حال رشد است؛ به همین دلیل، شرایط و مهارت‌های لازم برای حرفه معمار نرم افزار در طول زمان، دستخوش تکامل است. ضمن اینکه کسب و کارها براساس استَک، تکنولوژی و فرهنگ سازمانی و صنعت، نیازمندی‌های مخصوص به خود را دارند.

مسیر شغلی معمار ارشد نرم افزار

مسیر شغلی معمار ارشد نرم افزار به شرح زیر است:

مهندس مبتدی (Entry Level)

برای ورود و موفقیت در مسیر شغلی معمار ارشد نرم افزار ، ابتدا باید مدرک تحصیلی خود در حوزه مرتبط با علوم داده را دریافت کرده و در کدنویسی، توسعه و کار روی پروژه، به‌عنوان عضوی از یک تیم، تجربه کاربردی کسب کنید.

مهندس نرم افزار

در این گام، با افزایش مهارت در زبان‌های برنامه نویسی، متولوژی‌های توسعه و ابزارها، به یک مهندس نرم افزار تبدیل شوید و روی مواردی مانند دانش کدنویسی، اشکال‌زدایی و تعامل تیمی کار کنید.

مهندس ارشد نرم افزار (Senior Software Engineer)

با افزودن وظایف خود، درگیر شدن در تسک‌های راهبری فنی و منتورینگ برنامه‌نویسان تازه‌کار، برای رسیدن به سِمت Senior Software Engineer اقدام کنید. پیشنهاد می‌شود در بحث‌های مربوط به معماری شرکت کرده و در تصمیمات طراحی، نظرات خود را مطرح کنید.

مدیر فنی (Tech Lead) 

مدیر فنی تمرکز اصلی خود را روی رهبری تیم‌های توسعه، هماهنگی پروژه‌ها و اخذ تصمیمات مهم سازمان قرار می‌دهد. در این سمِت، شما باید کدها را بازنگری کنید، استانداردهای کدنویسی را تعیین کنید و در استراتژی‌های فنی سهیم باشید. بنابراین، بدیهی است که باید توانایی انجام چنین اموری را داشته باشید.

معمار نرم افزار

همان‌طور که پیش‌تر به آن اشاره شد، برای رسیدن به این سِمت و موفقیت در مسیر شغلی معمار نرم افزار ، باید تجربه بالا و درک عمیقی از دامنه و استک تکنولوژی داشته باشید. به علاوه اینکه باید درک صحیحی از نیازمندی‌های مشتری داشته و راه‌هایی برای پیاده‌سازی آن‌ها به تیم برنامه‌نویسان ارائه دهید. تحلیل نرم افزار در سطح سازمانی و کمینه‌سازی اختلاف میان نیازمندی‌ها و راهکارهای فنی از وظایف این شخص است.

معمار ارشد نرم افزار

ممکن است در برخی سازمان‌ها، یک سطح بالاتری از ارشدیت وجود داشته باشد که در آن تحلیلگر وظایفی، همچون نظارت بر تیم‌های مهندسان، مدیریت تمامی بودجه‌ها و سهیم بودن در استراتژی سازمانی را برعهده دارد. برای رسیدن به این سطح، لازم است چندین سال در این حوزه مشغول به کار باشید و درک عمیقی از تمام فرآیندهای آن به‌دست بیاورید.

بازار کار و آینده شغلی تحلیلگر چگونه است؟

بازار کار و آینده شغلی معمار نرم افزار ، نویدبخش است و طبیعتاً به‌عنوان یکی از اجزای کلیدی در فیلد مهندسی و تکنولوژی باقی می‌ماند. این موضوع را می‌توان ازطریق موارد مختلفی، مانند افزایش تقاضا برای راهبری فنی، بهبودات تکنیکال سریع، رشد سیستم‌های پیچیده، نیاز مستمر به وجود یک متخصص برای حل مسائل و تمرکز روی توسعه تیمی و Mentorship، به‌خوبی درک کرد. در مجموع، آینده و مسیر شغلی معمار نرم افزار ، به طور خاص برای افرادی امیدبخش است که می‌توانند در کنار خبرگی و کسب دانش فنی، روی مهارت‌های رهبری، تفکر استراتژیک و سازگاری با روند رشد تکنولوژی کار کرده و خود را در زمینه‌های مذکور از سایر افراد متمایز کنند.

تفاوت مهندس نرم افزار و معمار نرم افزار؟

در فرآیند توسعه، مهندس نرم افزار عمده تمرکز خود را روی کدنویسی، پیاده‌سازی و حل چالش‌های فنی می‌گذارد. در حالی که معمار نرم افزار، یک سِمت استراتژیکی به حساب می‌آید. این فرد در خصوص مواردی همچون طراحی کلی، ساختار و دورنمای درازمدت سیستم نرم‌افزاری تصمیم‌گیری می‌کند. هر دوی این مشاغل، برای توسعه یک محصول نرم افزاری باکیفیت نقش کلیدی دارند. در برخی مواقع، ممکن است فردی بخواهد از مهندسی نرم افزار به مسیر شغلی معمار نرم افزار وارد شود تا بدین طریق، تجربه و تخصص بیشتری در طراحی و معماری سیستم کسب کند.

مروری بر مسیر شغلی معمار نرم افزار

ورود به مسیر شغلی معمار نرم افزار چالش‌ها و ناهمواری‌های مخصوص به خود را دارد. با این وجود، با تلاش و یادگیری مستمر، کسب تجربه کار روی پروژه‌های عملی و توسعه مهارت‌های نرم، می‌توان در این حیطه به موفقیت رسید. در این مقاله، به بررسی وظایف و گام‌های مورد نیاز این حرفه پرداخته شد تا شما بتوانید از آن به‌عنوان راهنما استفاده کنید. پیشنهاد می‌کنیم برای کسب دانش بیشتر در این زمینه، حتماً نگاهی به آموزش میکروسرویس بیاندازید.