راهنمای جامع نصب کاتلین در شش گام آسان و سریع

نصب کاتلین مقدمه‌ای برای شروع برنامه‌نویسی اپلیکیشن‌های اندروید است. کاتلین جایگزینی مناسب برای جاوا است؛ چراکه زبانی منعطف و همه‌کاره تلقی شده و امکان توسعه اپلیکیشن و وب‌اپ‌های مدرن را فراهم کرده است. کاتلین در زمان عرضه محبوبیت خود را به‌دست آورد؛ اما گوگل در سال ۲۰۱۹، آن را به‌عنوان زبان ترجیحی برای توسعه اندروید تعیین کرد.

بنابراین این مقاله را به آشنایی با زبان برنامه نویسی کاتلین، نحوه نصب آن و بررسی جزئیات این زبان قدرت‌مند اختصاص داده‌ایم.

آشنایی با زبان برنامه نویسی کاتلین

Kotlin یک زبان برنامه‌نویسی مدرن و Statically Typed – زبانی که در آن نوع هر متغیر در زمان کامپایل شناخته می‌شود، نه در زمان اجرا – است. این زبان توسط کمپانی مشهور “JetBrains” توسعه یافت و به‌گونه‌ای طراحی شده که به‌طور کامل با جاوا سازگار باشد.

ازآن‌جایی‌که جاوا زبان مادر اندروید است، تمرکز JetBrains بر ادغام یک‌پارچه کاتلین با جاوا، منجربه عملکرد بهینه اپلیکیشن‌ها روی گوشی‌های اندرویدی شده است.

۷ کاربرد زبان کاتلین

کاربردهای کاتلین به ۱۱ حوزه اصلی ختم می‌شود که در ادامه هرکدام را توضیح خواهیم داد.

1. توسعه اپلیکیشن اندروید

اولین کاربردی که در هر دوره آموزش کاتلین برای برنامه نویسان اندروید قید می‌کنند، توسعه اپلیکیشن‌های اندروید است. کاتلین زبانی مختصرتر و رساتر از جاوا است و همین علت آن را به انتخاب اول توسعه‌دهندگان تبدیل کرده است.

 

 

2. توسعه بک‌ اند

کاتلین با استفاده از کتاب‌خانه‌هایی مانند “Spring Boot”، توسعه سمت سرور (همان Backend) سایت‌ها را ممکن می‌سازد. 

1. توسعه فول‌ استک

توسعه‌دهندگان می‌توانند از Kotlin برای توسعه فرانت‌اند و بک‌اند به‌طور هم‌زمان استفاده کنند. این موضوع امکان یک‌پارچه‌سازی تمام جنبه‌های سایت را فراهم می‌آورد.

4. علم داده

کاتلین با پشتیبانی از ابزارهایی مانند “Jupyter” و “Zeppelin” برای تجسم داده ها و تحقیقات اکتشافی نوین در زمینه علم داده (Data Science)، یکی از بهترین انتخاب‌ها است.

5. توسعه وب‌ اپلیشکن و برنامه‌ های دسکتاپ

شرکت‌هایی مانند نتفلیکس، مک دونالد و فوربس، از Kotlin برای ساخت وب‌اپلیکیشن، برنامه‌های سمت سرور و میکروسرویس‌های مقیاس‌پذیر استفاده می‌کنند.

این زبان در ساخت برنامه‌های دسکتاپ هم به‌کار می‌رود؛ به‌خصوص زمانی‌که با فریم‌ورک‌هایی مانند “JavaFX” یا “Compose for Desktop” ترکیب می‌شود و سرعت و سادگی را ممکن می‌کند.

6. تست خودکار

بسیاری از شرکت‌ها از این زبان برنامه‌نویسی برای نوشتن تست‌های خودکار استفاده می‌کنند؛ به این دلیل که کاتلین سینتکس و ویژگی‌های قدرت‌مندی برای این کار دارد.

7. توسعه بلاک‌چین

برخی از پلتفرم‌های بلاک‌چین مانند “R3 Corda”، از این زبان چندمنظوره برای توسعه قراردادهای هوشمند استفاده می‌کنند.

پیش‌ نیازهای نصب کاتلین

• Kotlin در هر نسخه از IntelliJ IDEA و Android Studio گنجانده شده است. برای شروع استفاده از این زبان، باید یکی از این IDEها را دانلود و نصب کنید؛
• پس از نصب IDE موردنظر، باید پلاگین کاتلین را به آخرین نسخه به‌روز کنید. این پلاگین با Android Studio همراه است و برای جلوگیری از مشکلات سازگاری بین سیستم و اپلیکیشن به‌روز می‌شود؛
• برای توسعه اپلیکیشن‌های iOS، نیاز به Xcode دارید تا رابط کاربری مناسب را بسازید. پس از نصب این پکیج، امکان نوشتن کدهای Swift و Objective-C ممکن می‌شود.

دانلود و نصب کاتلین روی ویندوز

برای نصب کاتلین، ابتدا باید جاوا را نصب کنید. پس در ادامه مراحل را مطابق‌با آن‌چه آموزش می‌دهیم طی کنید تا این دو را روی ویندوز نصب کنیم.

نصب جاوا

نصب جاوا با مراجعه به وب‌سایت رسمی Oracle شروع می‌شود. درحال‌حاضر، جاوا ۲۲ جدیدترین نسخه است. کمی اسکرول کنید تا بخش سیستم‌عامل‌ها را ببینید. این قسمت به‌شکل زیر است:

 

 

روی تب “Windows” کلیک و از لینک روبه‌روی عبارت “x64 Installer”، جدیدترین نسخه جاوا را دانلود کنید. پس از طی کردن این مراحل، فایل “.exe” جاوا دانلود شده و آماده نصب است. این فایل را اجرا و مراحل نصب را دنبال کنید. 

نکته: هنگام طی کردن این مراحل، باید به محل نصب دقت کنید. ما آن را در مسیر زیر ذخیره کردیم که می‌توانید با کلیک روی دکمه “Change”، مسیر را تغییر دهید. پیشنهاد می‌کنیم در همان مسیر پیش‌فرض، مراحل نصب را به‌اتمام برسانید.

C:\Program Files\Java\jdk-22\

 

پس از اتمام نصب، دکمه Windows کیبورد را بفشارید و عبارت “edit environment”  را تایپ کنید.

 

 

در این مرحله، باید پنجره‌ای مشابه تصویر زیر را ببینید.

 

 

حال روی “Path” در لیست و دکمه “Edit” در پایین پنجره کلیک کنید.

 

 

حال باید مسیر پوشه “bin” را در این قسمت وارد کنید. پس به همان درایو C و پوشه Java بروید و روی فایل “bin” کلیک کنید. پس از قرار گرفتن در این پوشه، آدرس را از نوار آدرس (مطابق آن‌چه در شکل پایین آمده) کپی و در محل صحیح پنجره “Edit environment variable” درج کنید.

 

 

حال روی دکمه “New” در پنجره “Edit environment variable” کلیک و مسیر کپی‌شده را در این بخش Paste کنید.

 

 

برای ثبت تنظیمات، پنجره‌ موجود را با کلیک روی دکمه “OK” ببندید. 

پس از انجام مرحله قبل به پنجره قبلی، یعنی “Environment Variables” بازمی‌گردید. در این پنجره و ابتدای آن، روی دکمه “New…” در بخش “User variables for codebind” کلیک کنید تا وارد پنجره “New User Variable” شوید.

 

 

در کادر “Variable name” نام “JAVA_HOME” و در کادر “Variable value”، مسیر پوشه جاوا را مطابق شکل زیر قرار دهید.

 

 

پس از طی کردن تمام این مراحل به‌شیوه‌ای که آموزش دادیم، روی دکمه “OK” همه پنجره‌هایی که تا این لحظه باز کردید کلیک کنید.

با اعمال این تنظیمات، جاوا در “Command Line” ویندوز قابل‌استفاده است. بنابراین دستور زیر را در محیط Command Prompt ویندوز تایپ و نصب بودن جاوا را چک کنید. اگر خروجی این پنجره، ورژن ۲۲ را نشان داد، یعنی تمام مراحل را به‌درستی طی کردید. اگر ورژن جاوا در این پنجره نمایش داده نشد، باید مراحل را بررسی و اشکال آن را رفع کنید. 

 

java --version

 

حال باید نسخه جاوا را مشاهده کنید و خروجی را مانند زیر ببینید:

 

 

۲. نصب کاتلین

پس از نصب جاوا، کاتلین آماده نصب و اجرا روی ویندوز است. بنابراین به وب‌سایت رسمی کاتلین مراجعه و مطابق‌با تصویر زیر، روی دکمه “Get Started” کلیک کنید. 

 

 

در پنل سمت چپ صفحه جاری، روی گزینه “Compiler and Plugins” کلیک کنید و مسیر زیر را در این بخش بروید. ما نیاز به “Command-line compiler” داریم.

Compiler and Plugins -> Command-line compiler

 

 

در همین صفحه و در یک کادر سبزرنگ، وب‌سایت رسمی پیشنهاد استفاده از “IntelliJ IDEA”، “JetBrains Fleet” و “Android Studio” را می‌دهد. 

حال باید فایل “kotlin-compiler-2.0.0.zip” کامپایلر کاتلین را از GitHub Releases و بخش “Assets” دانلود کنید.

 

 

نکته: این نسخه در آینده تغییر می‌کند؛ اما مراحل انجام کار به‌همین شکل باقی خواهند ماند.

پس از دانلود این فایل، آن را از حالت فشرده خارج و به پوشه “kotlinc” مراجعه کنید. حال برای استفاده از کاتلین و شروع برنامه‌نویسی با آن، باید مقدار متغیر را تعیین کنید. پس برای انجام این‌کار، مراحل زیر را دنبال کنید:

• به پوشه “bin” در داخل پوشه “kotlinc” بروید و مسیر آن را کپی کنید؛
• در سرچ ویندوز، عبارت “environment variables” را جست‌وجو کنید؛

 

 

• روی دکمه “Environment Variables” در انتهای صفحه کلیک کنید؛

 

 

• روی گزینه “Path” در انتهای صفحه و بخش “System variables” کلیک کنید تا انتخاب شود. سپس دکمه “Edit” را بزنید تا وارد پنجره تغییر مسیر کاتلین شوید؛

 

 

• روی دکمه “New” کلیک و آدرس پوشه “kotlinc bin” را کپی کنید؛

 

 

• مراحل نصب کامپایلر کاتلین با کلیک روی دکمه “OK” در پنجره‌های بازشده، به‌اتمام می‌رسد.

برای شروع برنامه‌نویسی با کاتلین در خط فرمان ویندوز، ابتدا یک فایل با نام دل‌خواه و پسوند “kt”روی دسکتاپ بسازید. ما نام این فایل را “hello.kt” نوشتیم. حال “Command Prompt” ویندوز را باز و کد ساده زیر را درون آن بنویسید:

 

fun main() {
  println("Hello, Kotlin/Native!")
}

 

برای کامپایل کد از کنسول ویندوز، دستور زیر را در “Command Prompt” اجرا کنید:

 

kotlinc-native hello.kt -o hello

 

اجرای برنامه کاتلین به شیوه خط فرمان، با مراجعه به دایرکتوری حاوی فایل hello.kexe (یا hello.exe) و اجرای فایل ./hello.kexe (یا ./hello.exe) انجام می‌شود. با طی کردن مراحل به همان شکلی که توضیح دادیم، برنامه باید “Hello, Kotlin/Native” را روی خروجی خط فرمان چاپ کند.

مشکلات متداول در نصب Kotlin و راه‌ حل‌ های آنها

در این بخش به نکات و ترفندهای عیب‌ یابی نصب کاتلین اشاره می‌کنیم که هنگام نصب رخ می‌دهند.

1. عدم دانلود Kotlin Compiler Maven artifact

این خطا زمانی رخ می‌دهد که Android Studio یا IntelliJ IDEA نتوانند Artifact کامپایلر مورد نیاز را از مخازن Maven دانلود کنند. برای حل این مشکل، می‌توانید کارهای زیر را انجام دهید:

• انتخاب نسخه کامپایلر “Bundled” در تنظیمات IDE
• دانلود دستی افزونه از JetBrains Marketplace و نصب آن از روی دیسک سیستم
• حذف یا تغییر فایل .idea/kotlinc.xml، که ممکن است نسخه نامعتبری از کامپایلر را داشته باشد.

2. خطای Kotlin not configured

این خطا یک مشکل شناخته‌شده در Android Studio Giraffe 2022.3 است که بر ساخت و اجرای پروژه‌ها تاثیری نمی‌گذارد. برای جلوگیری و حل این خطا، روی “Ignore” کلیک کنید یا Android Studio را به جدیدترین نسخه ارتقا دهید.

3. خطا های پلاگین

گاهی اوقات، هنگام نصب کاتلین و فعال کردن پلاگین‌های آن در Android Studio، منجربه خطاهای افزونه مانند “Kotlin threw an uncaught NoClassDefFoundError” می‌شود. این پیغام ممکن است به‌دلیل ناسازگاری بین نسخه پلاگین و نسخه IDE باشد. 

ازاین‌رو، تلاش برای فعال کردن مجدد افزونه یا تغییر ترتیب وابستگی‌ها ممکن است کمک‌کننده نباشند. بهترین راه‌کار تا این لحظه، نصب نسخه‌های پایدار Android Studio و افزونه‌های کاتلین است.

4. مسائل مربوط به Xcode

هنگام راه‌‌اندازی یک پروژه چندپلتفرمی کاتلین، ممکن است با خطاهای مرتبط با Xcode مواجه شوید، مانند “Error: can’t grab Xcode schemes”. برای حل این مشکل، مطمئن شوید که Xcode نصب و حداقل یک بار اجرا شده است. همچنین باید ابزارهای خط فرمان را به‌درستی پیکربندی و چک کنید.

۵ روش بروز رسانی کاتلین

برای بروزرسانی و نگهداری کاتلین، مراحل زیر را به‌ترتیب یا متناسب‌با نیازتان طی کنید.

1. بررسی به روز رسانی Android Studio

Android Studio را باز کنید و به مسیر Help > Check for Updates (یا Android Studio > Check for Updates در سیستم‌عامل مک) بروید. اگر نسخه جدیدی از کاتلین ارائه شده باشد، صفحه جدیدی باز شده و امکان دانلود را در اختیارتان می‌گذارد.

2. به‌ روز رسانی افزونه Kotlin Gradle

فایل build.gradle در project-level پروژه‌تان باز کنید. حال در این صفحه، می‌توانید کاتلین را در بخش افزونه‌ها به‌روز کنید. به‌عنوان مثال، به‌روزرسانی به نسخه ۱.۹.۲۰ به‌صورت زیر انجام می‌شود:

plugins {
    id 'org.jetbrains.kotlin.android' version '1.9.20' apply false
}

 

3. به‌روزرسانی Gradle

نسخه Gradle را با تغییر فایل gradle-wrapper.properties واقع در پوشه gradle به‌روز کنید. همچنین باید محتوای فایل “distributionUrl” را به آخرین نسخه و به‌شکل زیر تغییر دهید:

 

فایل

distributionUrl=https\://services.gradle.org/distributions/gradle-8.2-bin.zip

 

4. به‌ روز رسانی JDK

پروژه شما باید از نسخه سازگار کیت توسعه جاوا (JDK) استفاده کند. نسخه JDK را در فایل app/build.gradle خود با کد زیر به‌روز کنید:

 

compileOptions {
    sourceCompatibility JavaVersion.VERSION_17
    targetCompatibility JavaVersion.VERSION_17
}
kotlinOptions {
    jvmTarget = '17'
}

 

5. همگام‌ سازی (Sync) پروژه

پس از انجام تمام تغییراتی که معرفی کردیم، پروژه خود را با فایل‌های Gradle و کلیک روی پیغام “Sync Now” که در بالای ویرایش‌گر ظاهر می‌شود، همگام‌سازی کنید.

۵ ترفند نگهداری کاتلین در پروژه‌ های کوچک و بزرگ

نگهداری کاتلین با پنج روش زیر به‌سادگی ممکن می‌شود. این روش‌ها امنیت و کارایی پروژه‌‌های شما را بالا می‌برند و بهبود آن‌ها را در طول زمان آسان می‌کنند.

1. بررسی ویژگی‌ های جدید

به‌طور منظم وب‌سایت رسمی Kotlin را برای نسخه‌ها، ویژگی‌ها و بهبودهای جدید بررسی کنید و آن‌ها را در پروژه‌های‌تان بیفزایید. 

2. استفاده از کاتلین به‌شکل چند پلتفرمی

هر پروژه کاتلین را روی پلتفرم‌های دیگر (اندروید، iOS، وب) توسعه دهید تا استفاده‌های مکرر از کدهای یکسان را افزایش داده و از افزونگی داده‌ها جلوگیری کنید.

3. لحاظ کردن Coroutine در کد ها

به‌کار بردن Coroutine در برنامه‌نویسی، باعث اجرای کدها به‌شکل غیرهمزمان می‌شود؛ یعنی هر تابع و کد فارغ از اجزای دیگر پروژه اجرا می‌شوند و وابستگی آن‌ها به یکدیگر از بین می‌رود. 

4. استفاده از کتابخانه‌ ها و چارچوب‌ های کاتلین

کتاب‌خانه‌ها و چارچوب‌های محبوب کاتلین مانند “Ktor” – برای برنامه‌های سمت سرور – یا “Jetpack Compose” – برای توسعه رابط کاربری مدرن در اپ‌های اندروید – را بررسی و در پروژه‌های خود به‌کار ببرید.

5. به‌روز ماندن با ترند ها و تکنولوژی‌ های جدید

انجمن‌ها (Community)، GitHub و StackOverFlow پروفایل رسانه‌های اجتماعی متعلق‌به متخصصان کاتلین را دنبال کنید. این منابع بهترین پایگاه‌های افزایش دانش و به‌روز ماندن هستند که به معرفی بهترین روش‌ها، کتاب‌خانه‌ها و ابزارهایی که می‌توانند تجربه توسعه با کاتلین را لذت‌بخش کنند، می‌پردازند.

آنچه در نصب کاتلین خواندیم

نصب کاتلین اولین پیش‌نیاز برای ساخت و توسعه اپلیکیشن‌های اندروید و iOS، وب‌اپلیکیشن و توسعه برنامه‌های سمت سرور است. این زبان مدرن و ایستا، قابلیت همکاری با جاوا، سینتکس مختصر و ایمنی بالا را درعین تجربه‌ای لذت‌بخش در کدنویسی فراهم می‌کند. 

شما برای راه‌اندازی و نصب این زبان برنامه‌نویسی چه راه‌هایی را انتخاب می‌کنید؟ تیم نیک‌آموز میزبان دیدگاه باارزش شما است که می‌توانید آن را در بخش نظرات با ما و سایر مخاطبان به‌اشتراک بگذارید