آشنایی با دستورات شرطی در PHP

نوشته شده توسط: تیم فنی نیک آموز

تاریخ انتشار: ۲۰ تیر ۱۴۰۳

آخرین بروزرسانی: 21 تیر 1403

زمان مطالعه: 18 دقیقه

دستورات شرطی در PHP از مزایای بی‌نظیر این زبان کاربردی هستند که بدون در اختیار داشتن آن‌ها، یک ضعف بزرگ در این زبان مشاهده خواهد شد. پی اچ ‎پی یکی از زبان‌های پرکاربرد و زنده در دنیای کنونی است که بیشتر برای توسعه وب‌سایت در بخش Backend کاربرد دارد. این زبان با سینتکس ساده اما قدرتمند خود، امکانات بسیاری را در اختیار کاربر قرار خواهد داد تا بتوان مدرن‌ترین وب‌سایت‌ها و وب‌اپلیکیشن‌ها را با آن پیاده‌سازی کرد. در این مطلب، قصد داریم تا شما را با تمامی دستورات شرطی در پی اچ پی آشنا کنیم تا از این به بعد به‌راحتی بتوانید از این قابلیت استفاده کنید.

اگر تاکنون با زبان PHP کار نکرده‌اید، اصلاً نگران نباشید. در این مطلب، همه‌چیز به زبان ساده توضیح داده خواهد شد تا در زمانی کوتاه، با تمامی دستورات شرطی PHP آشنایی پیدا کنید.

اگر یک ادیتور پیشرفته روی سیستم خود ندارید، پیشنهاد ما این است که قبل از مطالعه بخش‌های اصلی، آن را روی سیستم خود نصب کنید. همچنین، در کنار این ادیتور، که می‌تواند VS Code مایکروسافت باشد، مطمئناً نیاز است تا یک ابزار قدرتمند مانند XAMPP نیز روی سیستم خود نصب کنید تا در اجرای کدهای PHP به مشکل برخورد نکنید.

نصب ابزارهای مورد نیاز برای اجرای کدهای PHP

بهتر است اشاره کنیم که PHP یک زبان سمت سرور است که کدهای آن روی سرور اجرا می‌شود. بنابراین، شما برای اجرای کدهای موردنظر روی سیستم Local خود، نیاز دارید تا از ابزارهای جانبی برای این کار استفاده کنید.

در این بخش، قبل از شروع به کار و استفاده از دستورات شرطی در PHP ، بهتر است روند نصب این ابزارها را طی کنیم. البته، اگر این نرم‌افزارها را روی سیستم خود دارید، می‌توانید از این بخش از مقاله عبور کنید.

نصب VS Code

ابزار VS Code مایکروسافت را می‌توان یکی از محبوب‌ترین و سریعترین ادیتورها برای توسعه دهندگان به حساب آورد که به صورت رایگان از طریق این لینک قابل دریافت است. با دانلود فایل نصبی، تنها چند کلیک نیاز است تا این ابزار قدرتمند را روی سیستم خود نصب و استفاده کنید.

صفحه نخست VSCode به صورت زیر است:

نصب ابزار کمکی XAMPP

ابزار XAMPP امکانات بسیاری در اختیار توسعه دهندگان وب قرار می‌دهد. این محصول نرم افزاری یک وب‌سرور قدرتمند است که از آن می‌توانید روی سیستم عامل ویندوز و سایر سیستم عامل‌ها استفاده کنید. با نصب XAMPP روی سیستم خود قابلیت این وجود دارد تا کدهای PHP به صورت Local روی سیستم‌تان اجرا شوند. همچنین، در آینده به امکانات بیشتری مانند دیتابیس MySQL در این وب‌سرور دسترسی خواهید داشت.

بهتر است در همین ابتدا به این لینک مراجعه کنید و آخرین نسخه از این وب‌سرور را روی سیستم خود نصب کنید. در ادامه مطلب روش نصب به صورت تصویری قابل مشاهده است.

با دانلود فایل نصبی می‌توانید آن را اجرا کرده و مراحل نصب را شروع کنید. در این بخش روی کلید نکست کلیک کنید:

در مرحله بعدی نیاز است تا ابزارهای مورد نیاز انتخاب شوند. بهتر است تمامی ابزارها انتخاب شوند چرا که در آینده احتمالا تمامی آن‌ها را نیاز خواهید داشت:

در مرحله بعدی، محل نصب وب‌سرور XAMPP را انتخاب کنید که ما آن را به صورت پیش‌فرض به حال خود رها می‌کنیم:

با انتخاب زبان در این مرحله، وارد مرحله نهایی خواهیم شد:

با فشردن کلید نکست در این مرحله، نصب وب‌سرور XAMPP شروع خواهد شد:

پس از اتمام نصب، می‌توانید XAMPP را استارت بزنید و روی کلیدهای start کلیک کنید تا وب‌سرور و دیتابیس فعال شوند.

در صورتی که مشکلی در مراحل نصب وجود نداشته باشد، پنل به صورت زیر خواهد بود:

با فشردن کلید admin به صفحه مدیریتی وب‌سرور هدایت می‌شوید که phpmyadmin نیز در آن قابل نمایش است:

صفحه زیر مربوط به داشبورد مدیریتی وب‌سرور است:

برای دسترسی به phpmyadmin روی سیستم محلی خود می‌توانید در قسمت بالا و سمت راست روی آن کلیک کنید. این صفحه در سیستم محلی به صورت زیر نمایش داده خواهد شد:

نصب ابزارهای اضافی در VSCODE

برای اجرای کدها داخل VSCode نیاز به نصب دو ابزار داریم. ابتدا، پشتیبان PHP و سپس پلاگین Code Runner را برای اجرای سریع کدها نصب کنید.

پشتیبان PHP به صورت زیر نصب خواهد شد:

برای اجرای سریع کدها، نیاز به Code Runner داریم که به صورت زیر می‌توان آن را نصب کرد:

اهمیت دستورات شرطی در PHP

اهمیت دستورات شرطی در PHP و سایر زبان‌های برنامه‌نویسی بر کسی پوشیده نیست. استفاده از دستور شرطی در PHP یک امر اجتناب‌ناپذیر است و در مواقع مختلف نیاز است تا شرایط با استفاده از این ویژگی زبان PHP مورد بررسی قرار بگیرند.

با این حال، نکته مهم‌تر نحوه به‌کارگیری این دستورات است. شاید در یک بخش خاص بهترین روش استفاده از عملگر سه‌تایی باشد و در شرایط دیگر، ممکن است استفاده از SWITCH شما را به هدف‌تان برساند. تمامی دستورات شرطی در PHP مهم هستند و براساس نیاز می‌توانید از آن‌ها در کاربرد موردنظر استفاده کنید.

کاربرد دستورات شرطی در PHP

دستورات شرطی در PHP کاربرد اساسی دارند و بدون وجود آن‌ها در عمل نمی‌توان بسیاری از امور را به نتیجه رساند. در شرایطی که نیاز به بررسی شروط تکی یا چندگانه در PHP وجود داشته باشد، می‌توان از دستورات شرطی این زبان استفاده کرد. برای مثال، زمانی که نیاز است تا بزرگ‌تر یا کوچک‌تر بودن یک متغیر از عدد خاصی بررسی شود.

توسعه‌دهنده با استفاده از این دستورات امکان تعریف شرایط خاصی را دارد. برای مثال، این شما هستید که تعیین می‌کنید یک تکه از کد در چه زمانی و در چه شرایطی اجرا شده و خروجی آن در عملکرد کلی برنامه تاثیر بگذارد. دستورات شرطی PHP بخشی از سیستم تصمیم‌گیری در این زبان هستند و در حالت کلی ۸ مدل تصمیم‌گیری می‌توان در این زبان استفاده کرد.

کاربردهای مختلفی برای دستورات شرطی در PHP بیان شده است که در این بخش با مهم‌ترین آن‌ها آشنا می‌شویم:

کنترل جریان برنامه

کنترل جریان برنامه و تصمیم‌گیری براساس شرایط مختلف توسط این دستورات انجام خواهد شد. در شرایط مختلف، می‌توان با استفاده از این دستورات مسیر اجرای کدها را نیز تنظیم کرد.

اعتبار سنجی دیتا

در شرایط مختلف نیاز است تا اعتبارسنجی دیتا نیز به صورت دقیق و بدون مشکل انجام شود. برای مثال، زمانی که دیتایی از کاربر دریافت می‌شود، این موارد باید براساس مشخصه‌های از قبل تعیین شده توسط ساختارهای شرطی بررسی شوند.

مدیریت سطوح کاربری

برای مدیریت سطوح کاربری نیاز به دستورات شرطی در PHP است. برای مثال، زمانی که یک کاربر معمولی وارد سایت می‌شود، سطح کاربری وی با یک کاربر ادمین متفاوت خواهد بود که این سطوح تماما توسط حلقه‌های شرطی مورد بررسی قرار می‌گیرند.

مدیریت خطا ها و استثنا ها

زمانی که برنامه در حال اجرا شدن است، مطمئنا نیاز است تا خطاها و استثناها نیز مدیریت شوند. به این صورت که در زمان رویداد یک خطا، برنامه عملیات خاصی را نسبت به آن اجرا خواهد کرد. این مدیریت خطاها و رویدادها نیز با استفاده از دستورات شرطی در PHP قابل انجام هستند.

دستورات شرطی در PHP

اگر تا به حال با یکی از زبان‌های مادر کار کرده باشید، به راحتی می‌توانید دستورات شرطی در PHP را نیز بیاموزید. در کل، ساختارهای برنامه‌نویسی در تمامی زبان‌ها یکسان است و شاید تغییرات جزئی از یک زبان در مقایسه با زبان دیگر وجود داشته باشد. پیشنهاد می‌شود برای تحلیل و آنالیز شروط پیچیده از دستور SWITCH استفاده کنید چرا که بهترین شرایط را برای خوانایی بهتر کدها در اختیار شما قرار خواهد داد.

دستور شرطی if

ساده‌ترین دستور شرطی PHP ساختار if است که شرایطی بهینه برای بررسی درستی یا نادرستی یک شرط در اختیار شما قرار می‌دهد. برای مثال، ما در مثال زیر بررسی کرده‌ایم که آیا عدد ۵ از عدد ۳ بزرگ‌تر است یا خیر. در صورت درستی شرط، یک پیام در خروجی چاپ خواهد شد:

<?PHP

  if (5 > 3) {

    echo "5 is greater than 3!";

  }

?>

گفتنی است، پس از نصب پشتیبان PHP و Code Runner که در بخش‌های قبل توضیح داده شد، تنها نیاز است تا یک فایل PHP ایجاد کرده و روی کلید Play طبق اسکرین‌شات زیر کلیک کنید. در این صورت خروجی در کنسول ترمینال چاپ خواهد شد:

بر اساس دستور زیر می‌توان یک شرط دیگر را نیز با if بررسی کرد. این شرط مشخص می‌کند که عدد ۵ برابر است با ۵.

<?PHP

  if (5 == 5) {

    echo "5 is equal to 5!";

  }

?>

دستور if else

با استفاده از دستور if else می‌توان چند شرط را به صورت تودرتو بررسی کرده و براساس آن خروجی موردنیاز را چاپ کرد. در مثال زیر برای بررسی کوچک‌تر یا بزرگ‌تر بودن عدد ۳ از عدد ۵ از این دستور استفاده شده است.

<?PHP

  $number = 3;

    if ($number > 5) {

            echo "The number is greater than 5.";

        } else {

            echo "The number is 5 or less.";

        }

?>

دستور if elseif else

دستور if elseif else یکی از کاربردی‌ترین دستورات شرطی در PHP است. با این دستور می‌توانید هر چند تا شرط را تنها با چند خط کد بررسی کنید.

ساختار کلی این دستور شرطی PHP به صورت زیر است.

<?PHP

    $number = 5;

    if ($number > 5) {

        echo "The number is greater than 5.";

    } elseif ($number == 5) {

        echo "The number is equal to 5.";

    } else {

        echo "The number is less than 5.";

    }

?>

دستور switch

دستور switch یکی از بهترین دستورات شرطی در PHP است که در زبان‌های برنامه‌نویسی دیگر نیز آن را خواهید یافت. این دستور برای بررسی شروط متعدد به صورت ساختاریافته به کار می‌رود و با استفاده از آن می‌توان شروط چندگانه را به صورت زیر مورد بررسی قرار داد:

<?PHP

    $day = "Thursday";

    switch ($day) {

        case "Monday":

            echo "Today is Monday.";

        break;

        case "Tuesday":

            echo "Today is Tuesday.";

        break;

        case "Wednesday":

            echo "Today is Wednesday.";

        break;

        case "Thursday":

            echo "Today is Thursday.";

        break; case "Friday":

                echo "Today is Friday.";

        break;

        default:

            echo "It's the weekend!";

        break;

    }

?>

دستور شرطی با عملگر سه تایی

با استفاده از عملگر سه‌تایی : ? نیز می‌توان شرط ها را در پی‌اچ‌پی مورد بررسی قرار داد. این زمانی است که شما به دنبال یک روش بهینه برای اجرای کد و روش سریع برای نوشتن شرط مورد نظر هستید. در تمامی زبان‌های برنامه‌نویسی، عملگر سه‌تایی به عنوان یک روش ساده و قابل فهم برای پیاده‌سازی شروط به حساب می‌آید. البته، این در صورتی است که به روش استفاده از آن مسلط باشید.

استفاده از این عملگر به صورت زیر است که در آن سن فرد بررسی شده و براساس آن یک خروجی در ترمینال چاپ شده است:

<?PHP

    $age = 20;


    $message = ($age >= 18) ? "You are an adult." : "You are not an adult."; echo $message;

?>

در مثال زیر، بررسی می‌کنیم که آیا A از عدد ۲۰ بزرگ‌تر است یا خیر. در صورت بزرگ‌تر بودن A از ۲۰، مقدار B برابر با ۲۰ خواهد بود؛ در غیر این صورت، مقدار B برابر است با عدد ۱۰.

<?PHP
 
  $A = 30;

  $B = $A > 20 ? 20 : 10;

  print ("Value of b is " . $B);

?>

دستور while

دستور while را می‌توان در زیرمجموعه دستورات شرطی PHP قرار داد. به صورت زیر امکان استفاده از این دستور وجود دارد و حلقه تا زمانی که شرط داخل پرانتز درست است، تکرار خواهد شد:

<?PHP

  $A = 1;

  while ($A <= 10) {

      echo "$A ";

      $A++;

  }

?>

دستور while do

با استفاده از حلقه do while می‌توان یک حلقه براساس شرط موردنظر پیاده‌سازی کرد. روش استفاده از این دستور شرطی PHP به صورت زیر است. تا زمانی که شرط داخل پرانتز درست است، حلقه تکرار خواهد شد:

<?PHP

  $A = 10;

  do {

      echo "$A ";

      $A--;

  } while ($A > 3);

?>

حلقه تکرار for

در زبان‌های برنامه‌نویسی حلقه تکرار for وجود دارد که با استفاده از آن می‌توان یک ساختار تکرارشونده را ایجاد کرد. اگر دقیق نگاه کنیم، این حلقه تکرار در هر بار تکرارشدن یک شرط را بررسی کرده و اجرا می‌شود. برای مثال، for پس از بررسی شرط کوچک‌تر بودن A از عدد ۱۰، حلقه را تکرار می‌کند:

<?PHP


for ($A = 1; $A <= 10; $A++) {

    echo "$A ";

}


?>

بهترین روش ها برای استفاده از دستورات شرطی در PHP

استفاده از دستورات شرطی در PHP باید به صورت بهینه باشد و نحوه به کارگیری آن‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است. مطمئنا، در کدهای پیچیده توجه نکردن به این نکات مشکلات بزرگی را به وجود خواهد آورد و حتی امکان نرسیدن به نتیجه دلخواه خارج از انتظار نیست.

در این بخش قصد داریم تا نحوه استفاده بهینه از دستورات شرطی PHP را خدمت شما توضیح دهیم:

خوانایی کد

خوانایی کد همان چیزی است که تمامی شرکت‌ها به‌دنبال آن هستند و به این سادگی نمی‌توان این مفهوم را کنار گذاشت. برای زبان PHP نیز بهتر است از تورفتگی‌ها و فرمت‌بندی مناسب استفاده کنید تا در آینده بدون مشکل کدها را تحلیل کرده و از سردرگمی نجات پیدا کنید.

استفاده از ساختار مناسب

دستورات شرطی در زبان‌های برنامه‌نویسی شاید شرایط را در بسیاری از مواقع دشوارتر کنند. این زمانی است که دستورات شرطی به صورت تودرتو نیاز هستند و لازم است تا شروط مختلف به صورت پی‌در‌پی اجرا شوند.

در این مواقع، شاید بهتر باشد از دستور switch یا دستورات جامع‌تر استفاده شود تا بتوان در کنار خوانایی بهتر، روند اجرای شروط را نیز مدیریت کرد.

عملگر شرط سه تایی

عملگر شرط سه‌تایی که با استفاده از : ؟ تعریف خواهد شد، یکی از مزایای مهم در زبان‌های برنامه‌نویسی است. از این عملگر در PHP نیز می‌توان استفاده کرده و دستورات شرطی پیچیده را با استفاده از آن ساده‌تر کرد.

استفاده به موقع از return

در زمان بررسی شرطها، شاید نیاز باشد تا برنامه با رسیدن به یک خط سریعا از حلقه خارج شود. بنابراین، بهتر است به نحوه استفاده از دستور return دقت داشته باشید. در صورتی که این دستور به‌موقع استفاده نشود، مطمئنا در ساختار شروط مشکل به وجود خواهد آمد.

به کارگیری توابع

توابع از جمله بهترین ویژگی‌ها در زبان‌های برنامه‌نویسی هستند که از آن‌ها می‌توان در هر بخشی از کد استفاده کرد. بهتر است برای اجرای تکه کدها توابعی را تعریف کنید و در صورت نیاز، از آن‌ها در حلقه شرطها استفاده کنید. این توابع، خوانایی حلقه‌ها و تحلیل آن‌ها را بسیار آسان‌تر خواهند کرد.

مستندسازی

مستندسازی و نوشتن Documentation از جمله مهم‌ترین اصولی است که در همان شروع برنامه‌نویسی باید به آن مسلط شوید. نوشتن کامنت‌ها برای توضیح کدهای نوشته‌شده، اهمیت زیادی دارد تا در آینده کاربران و توسعه‌دهندگان دیگر به راحتی بتوانند کد شما را خوانده و درک کنند.

جمع بندی: دستورات شرطی در PHP

استفاده از دستورات شرطی در PHP یکی از ضروریات برنامه‌نویسی با این زبان است و نمی‌توان آن را کنار گذاشت. با این حال، آموزش استفاده از این دستورات شرطی PHP بخش مهم ماجرا است که این کار با تمرین و تکرار قابل انجام است. چند دستور شرطی تعریف‌شده در این زبان وجود دارد که با صرف یکی دو هفته و انجام تمرین‌های متعدد می‌توانید به تمامی آن‌ها مسلط شوید.