روز جهانی برنامه‌نویس صفر و یک‌تان باد!

کمتر کسی در دنیای متمدن وجود دارد که از ابزارهای برنامه‌نویسی‌شده بهره و لذت نبرد؛ سیستم حمل‌ونقل، اپلیکیشن‌های موبایل، خریدهای اینترنتی و صدها مثال دیگر، تنها بخشی از زحمات این متخصصان هستند. ارتباطات از راه دور در واتس‌اپ، تلگرام، اینستاگرام و بسیاری از پلتفرم‌های دیگر را هم مدیون این جغدهای شبانه هستیم!

روز جهانی برنامه‌نویس، تغییرات مثبتی را که برنامه‌نویسان برای بهبود زندگی روزمره ما ایجاد می‌کنند را جشن می‌گیرد. این روز در هفتم ژانویه (January 7) برگزار می‌شود؛ اما در سال‌های کبیسه (مانند سال ۱۴۰۳)، در ۱۲ یا ۱۳ سپتامبر آن را جشن می‌گیریم.

امسال، این روز در ۲۲ شهریور جا خوش کرده و ما آن را پیشاپیش تبریک می‌گوییم.

تاریخچه روز جهانی برنامه‌نویسی: از قلب روسیه تا برنامه‌نویسان چینی

در سال ۲۰۰۲، برنامه‌نویسان روسی، والنتین بالت (Valentin Balt) و مایکل چرویاکوف (Michael Cherviakov) از کارمندان شرکت طراحی وب‌سایت “Parallel Technologies” پیشنهاد این عنوان را دادند و امضاهایی را هم جمع‌آوری کردند. خواسته و هدف آن‌ها، گرامی‌داشت و به‌رسمیت شناختن روز برنامه‌نویس توسط دولت روسیه بود. 

بااین‌حال، این دو متخصص در سال ۲۰۰۹ به خواسته خود رسیدند؛ سالی که وزارت رسانه‌های جمعی و ارتباطات روسیه، تعطیلات رسمی را برای این روز درنظر گرفت و آن را به‌طور رسمی اعلام کرد. 

سرانجام، دیمیتری مدودف (Dmitry Medvedev)، رئیس جمهور روسیه، این لایحه را به افتخار برنامه‌نویسان در ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۹ امضا کرد.

در چین، روز برنامه‌نویس در ۲۴ اکتبر جشن گرفته می‌شود. تاریخی که سال‌ها ایجاد شده است. این تاریخ به‌دلیل عدد ۱۰۲۴ انتخاب شد که می‌توان آن را به‌شکل توان ²¹⁰ نوشت. این انتخاب در کشور چین، بدون در نظر گرفتن سال‌های کبیسه ثابت مانده است.

چرا روز برنامه‌نویس به‌وجود آمد؟

چون:

• این متخصصان با هنر، خلاقیت، قوه تخیل و مهارت تحلیل‌گری خودشان، دنیای ما را شیرین‌تر و کارهای روزمره‌مان را ساده‌تر کردند؛
• دنیا می‌خواهد تخصص و زحمات آن‌ها را به‌رسمیت بشناسد و این مهارت ضروری را معرفی کند؛
• این متخصصان نقش اساسی و اغلب نامرئی را در ساخت و بهره‌برداری از فناوری ایفا می‌کنند؛ فناوری‌ای که امروزه بخش جدایی‌ناپذیر زندگی‌مان شده است؛
• اگرچه دستاوردهای آن‌ها اغلب موردتوجه قرار نمی‌گیرد، اما برنامه‌نویسان معمارانی متفکرند که در پشت اپلیکیشن‌ها و نرم‌افزارها نشسته‌اند؛
• حضور پلتفرم‌هایی که خدمات آنلاین ما را اجرا می‌کنند، مدیون انگشتان این کامپیوترفهم‌ها است: گرفتن تاکسی اینترنتی فقط با چند ضربه انگشت، انجام کارهای بانکی بدون بروکراسی‌های حوصله‌سربر و وقت‌گیر، سفارش ماگ دل‌خواه‌‌مان از فروشگاه اینترنتی مدنظرمان، درحالی‌که روی مبل خانه‌مان لم داده‌ایم. برکات حضور بی‌شمار این افراد هستند.

چه کسی به‌جز برنامه‌نویسان می‌تواند مفاهیم سخت و پیچیده کامپیوتری را به خطوط کد تبدیل کند و بدون هیچ سخنی، یک اپلیکیشن کاربردی دراختیارمان بگذارد؟ 

چرا دویست و پنجاه و ششمین روز سال؟

انتخاب این روز ارتباط جالبی با نمایش باینری دارد.

در نمایش باینری، اعداد از ۰ و ۱ تشکیل شده‌اند. عدد ۲۵۶ در این زمینه خاص است؛ چون مقدار مقادیر مختلفی است که می‌توان با ۸ بیت نمایش داد. 

بیت کوچک‌ترین واحد اطلاعات در محاسبات کامپیوتری است. یک بایت کامل ۸ بیتی می‌تواند اعداد ۰ تا ۲۵۵ را نشان دهد. 

بنابراین، روز ۲۵۶ سال به یک تاریخ نمادین برای برنامه‌نویسان تبدیل شد؛ نوعی میل به افزایش روزهای زندگی و البته زمان محدود و ارزش‌مندمان. 

به‌علاوه که برنامه‌نویسان دوست دارند زندگی‌شان را با شمارش اعداد کمی پیچیده کنند؛ به‌جای آن‌که منتظر تاریخ خاصی بمانند.

به‌‌همین‌دلایل عدد «۲۵۶» برای روز برنامه‌نویس انتخاب شد. بیشترین عددی که می‌تواند به‌توان ۲ برسد؛ توانی کمتراز ۳۶۵ روز که معادل تعداد روزهای یک سال است.

وقتی این عدد به زبان ۰ و ۱ کامپیوتر ترجمه شود، چه اعدادی را نشان می‌دهد؟

۱.۰۰۰.۰۰۰

چگونه روز برنامه‌نویس را جشن بگیریم؟

روز برنامه‌نویسی هم برای این جغدهای تنها، در خلوت جشن گرفته می‌شود؛ اما چه می‌شود اگر این‌بار، با همکاران‌تان در مجموعه آن را گرامی بدارید؟ پس بیایید یک روز را با یکدیگر به‌شکل زیر – شاید هم با افزودن ایده‌های ناب و متفکرانه خودتان – شروع کنید:

1. صبحانه روز برنامه‌نویسی:

• قهوه و کد: روز را با مقدار زیادی کافئین و یک چالش کدنویسی شروع کنید. یک مشکل LeetCode یا یک پروژه کوچک را امتحان کنید.
• صبحانه «شکار باگ‌ها»: صبحانه‌تان را با فکر کردن به شکار باگ‌ها میل کنید. این‌بار دیگر با کدام باگ‌های عجیب‌وغریب باید سروکله بزنید؟ اولین کسی که توی گروه توانست همه باگ‌ها را پیدا کند، یک کارت نشان «بهترین باگ‌پیداکن» را دریافت می‌کند.

2. ناهار روز برنامه‌نویسی:

• ساعت خوش‌حالی هکاتون: «Hackathon Happy Hour» یک مینی هکاتون با موضوعی سرگرم‌کننده مثل «ساخت بازی در یک ساعت» یا «ایجاد بی‌فایده‌ترین اما سرگرم کننده‌ترین برنامه» راه بیندازید تا خودتان و همکاران‌تان را به‌چالش بامزه‌ای دعوت کنید.
• کدنویسی کارائوکه: آهنگ‌های موردعلاقه‌تان را با افزودن یک‌عالم پیچیدگی از دنیای برنامه‌نویسی و زبانی که استفاده می‌کنید، بخوانید. اگر بتوانید کلام خواننده را با همان ریتم و موزون با اصطلاحات یا مفاهیم برنامه‌نویسی جایگزین کنید که دیگر گل کاشته‌اید.
• “Syntax Showdown“: یک مسابقه برنامه‌نویسی با عنوان «خاموشی سینتکس!» راه بیندازید؛ مسابقه‌ای که در آن شما و همکاران‌تان تلاش می‌کنید برنامه‌ای کارآمد را با کمترین کد بنویسند.

3. عصرانه روز برنامه‌نویسی:

• جون در کد: ازآنجایی‌که مسیر سختی را طی کردید تا این روز را جشن بگیرید، حالا باید خودتان را به لحظات خوشی دعوت کنید. یکی از آن‌ها «مسابقه جوک موردعلاقه‌ت رو کد بزن» است. دیگر برنامه‌نویسان شرکت را تشویق کنید تا خنده‌دارترین جوک مرتبط‌با برنامه‌نویسی را، بدون توضیح آن بسازند.
• «مدیتیشن کدگذاری»: این‌بار تلاش کنید تا مدیتیشن را نه با لم دادن روی مبل و سکوت، بلکه با صدای دکمه‌های کیبورد درحالی‌که چشم‌های‌تان را بستید، راه بیندازید.
• مهارت‌نمایی: بیایید و یک مسابقه راه بیندازید: هرکس باید با یک زبان برنامه‌نویسی تقاضای خود را مطرح کند و به موفقیت برسد. درست مثل پانتومیم، باید بتوانید بدون تشریح درخواست‌تان به‌زبان فارسی و گویش همیشگی، از همکارتان بخواهید که یک لیوان آب یا یک قاشق به شما بدهد؛ یا حتی کمی جابه‌جو شود. 

۵ سرگرمی برای گرامی‌داشت روز برنامه‌نویسی

نظرتان با بازی‌های خلاقانه روز برنامه‌نویسی چیست؟ پس به‌اصطلاح انگلیسی: «Let’s Go.»

1. اهمال‌کاری و تنبلی عامدانه: روزی را به اهمال‌کاری از سر عمد اختصاص دهید؛ تمام کارهای‌تان را عقب بیندازید و استراحت کنید. هم‌زمان هم باید تمام تلاش‌تان را در جهت متقاعد کردن دیگران که «این اهمال‌کاری یه مفهوم قانونی روز برنامه‌نویسی هست» به‌کار بگیرید.
2. سازمان‌دهی StackOverFlow: بلندترین برج ممکن را فقط با استفاده از قطعات و کابل‌های قدیمی یک کامپیوتر خاک‌خورده بسازید.
3. ماشین زمان برنامه‌نویسی: به یک دهه بازگردید و از نسخه‌های آن زمان استفاده کنید. حالا باید همه باهم تلاش کنید که یک برنامه مدرن را با همان نسخه بسازید. در انتها برنده کسی می‌شود که از زبان پرقدرتی استفاده می‌کرده است: زبانی که با گذشت ۱۰ سال هم می‌تواند برای ساخت اپلیکیشن‌های مدرن به‌کار رود.
4. شکار سینتکس‌یاب: خطاهای سینتکسی را روی کاغذهای کوچک بنویسید و در اطراف شرکت، پشت میز یا صندلی همکاران‌تان پنهان کنید. از ابتدای صبح این موضوع را به دیگران اعلام کنید و منتظر بمانید تا آن‌ها را پیدا کنند. این خطاهای سینتکسی باید اصلاح شوند و در پایان ساعت کاری، با شمارش بیشترین اصلاح‌کننده، برنده اعلام می‌شود.
5. دیباگ کردن زندگی: روزتان را صرف بهینه‌سازی و دیباگ کردن روتین زندگی‌تان کنید. برای رسیدن به حداکثر بهره‌وری، طبق معمول قهوه بنوشید؛ اما این‌بار با Refactory فرآیند و طی کردن یک مراسم تجلیل و احترام با خودتان یا همکاران‌تان.

پس امروز را جشن می‌گیریم

کل دنیا روز شما را جشن می‌گیرند؛ اما مثل همیشه، در تنهایی و سکوت؛ اما بیایید این‌بار خودتان گردهم‌ آمده و از کدهای‌تان حرف بزنید؛ شاید هم از تمام سوتی‌هایی که طی این سال‌ها حرفه‌ای‌گری داده‌اید. چه لذتی دارد وقتی Seniorهای مجموعه از این بخش ناگفته پرده بردارند و شما به‌عنوان یک Junior، به خودتان امیدوار شوید و برای شجاعت آن‌ها هم دست بزنید.

امیدوارم سال‌های سال برای انسان‌ها بمانید و زندگی آن‌ها را، هرروز راحت‌تر از دیروز کنید. روزتان مبارک 🫰🏽